İngiltere merkezli girişim SPhotonix, veriyi neredeyse evrenin yaşı kadar uzun süre saklamayı vaat eden çarpıcı bir teknolojiyle gündeme geldi. “5D bellek kristali” adı verilen cam tabanlı depolama sistemi, laboratuvar aşamasını geride bırakıp gerçek veri merkezlerinde test edilmeye hazırlanıyor.
Southampton Üniversitesi’ndeki araştırmalardan doğan ve 2024’te kurulan şirket, füzyon silika cam üzerine femtosaniye lazerle veri yazıyor. Bu yöntemde bilgi, yalnızca üç boyutlu konumla (x, y, z) değil, aynı zamanda nano yapılarının yönü ve yoğunluğu ile kodlanıyor. Böylece toplam beş boyutlu bir depolama elde ediliyor. Sonuçsa 5 inçlik tek bir cam disk içinde 360 terabayt veri depolanması demek.
13,8 milyar yıl boyunca nasıl sağlam kalabiliyor?
SPhotonix’e göre bu cam diskler, dış etkenler olmadığı sürece 13,8 milyar yıl boyunca bozulmadan kalabiliyor. Yani teorik olarak, evrenin bugüne kadarki yaşı kadar dayanıklı. Üstelik sistem enerji gerektirmeden veriyi koruyor ve doğası gereği air-gapped (fiziksel olarak izole) çalışıyor. Bu da onu, erişim gecikmesinin kabul edilebilir olduğu arşiv ve soğuk depolama senaryoları için ideal kılıyor.
Elbette teknoloji tabiri caizse emekleme aşamasında. Mevcut prototiplerde yazma hızı 4 MB/sn, okuma hızı ise 30 MB/sn civarında ancak şirket, 3–4 yıl içinde 500 MB/sn seviyelerine ulaşmayı hedefliyor. İlk sistemlerin maliyeti yaklaşık 30 bin dolar (yazıcı) ve 6 bin dolar (okuyucu) olarak açıklanırken, gerçek hayatta kullanılabilir bir okuyucunun 18 ay içinde hazır olması bekleniyor.
Peki siz bu yeni 5D cam depolamanın yaygınlaşabileceğini düşünüyor musunuz? Düşüncelerinizi aşağıdaki yorumlar kısmından bizimle paylaşabilirsiniz.