Ehliyetinizi aldınız, belki de yıllardır kullandığınız manuel vitesli aracınızı satıp yeni bir otomatik vitesli otomobil aldınız. Artık debriyaj pedalı yok, trafikteki o bitmek bilmeyen dur-kalk çilesinde sürekli vites değiştirmek yok. Kulağa harika geliyor, değil mi? Gerçekten de öyle. Otomatik vites, özellikle şehir içi trafikte inanılmaz bir konfor ve sürüş kolaylığı sunuyor.
Ancak bu konfor, bazı eski alışkanlıkları geride bırakmayı gerektiriyor. Özellikle yıllarca manuel vites kullanmış sürücüler veya direksiyon sınavından yeni çıkmış acemiler için otomatik şanzımanın dinamikleri ilk başta biraz yabancı gelebilir. Panik yapmayın, doğru yerdesiniz. Gelin otomatik vites araba nasıl kullanılır sorusunun cevabını en ince detaylarına kadar birlikte inceleyelim ve sizi bu konuda usta bir sürücü yapalım.
Önce en temel kural: Sol ayağınızla vedalaşın!
Bu bir numaralı ve en hayati kuraldır. Yıllarca manuel araçlarda debriyaja basmaya alışmış sol ayağınız, otomatik bir arabada tamamen işlevsizdir ve kesinlikle kullanılmamalıdır. „Ama neden, ne zararı var ki?“ diye düşünebilirsiniz. Tehlikesi sandığınızdan çok daha büyük. Acil bir durumda panikle frene basmak isterken yılların alışkanlığıyla sol ayağınız boşlukta debriyaj arayabilir veya daha kötüsü iki ayağınızla birden hem gaza hem frene basabilirsiniz.
Bu nedenle sol ayağınızı, onun için özel olarak tasarlanmış olan sol taraftaki ayak dinlenme bölümüne koyun ve orada olduğunu tamamen unutun. Tüm işi sağ ayağınız halledecek. Sağ ayağınızla gazdan çekip frene basacak, frenden çekip gaza basacaksınız. Bu hem sizin hem de trafikteki diğer insanların güvenliği için pazarlık kabul etmeyen bir kuraldır.
O gizemli harflerin dilini çözün: P, R, N, D ne anlama geliyor?
Vites kolunun üzerindeki harfler, aracınızın ne yapacağını belirleyen komutlardır. Bunları doğru zamanda kullanmak, şanzıman sağlığı ve güvenli bir sürüş için kritiktir. İşte o harflerin anlamları:
P (Park): Aracınızı park ettiğinizde ve tamamen durduğunda kullanmanız gereken vitestir. Bu modda şanzıman kilitlenir ve tekerleklerin dönmesini engeller. Aracı çalıştırmak için de genellikle vitesin P konumunda olması gerekir.
R (Reverse): Geri gitmek için kullanılır. Aracınız tamamen durmadan asla R vitesine geçmemelisiniz, aksi takdirde şanzımana ciddi zararlar verebilirsiniz.
N (Neutral): Boş vites anlamına gelir. Bu modda motorun gücü tekerleklere iletilmez. Aracın çok kısa süreli itilmesi veya çekilmesi gibi durumlarda kullanılır.
D (Drive): Sürüş modudur. Vitesi D’ye aldığınızda araç ileri gitmeye hazırdır. Modern şanzımanlar, siz sadece gaza bastıkça hıza ve yolun eğimine göre en uygun vitesi kendileri seçerler.
Bazı araçlarda bunlara ek olarak S (Spor) modu daha yüksek devirlerde vites değişimi sağlayarak daha performanslı bir sürüş sunarken, M (Manuel) modu ise vitesleri sizin artırmanıza veya azaltmanıza olanak tanır.
Yokuşlar korkulu rüyanız olmasın: Eğimli yolda doğru kullanım:
Manuel vitesteki „yokuşta geri kaydırma“ korkusu, otomatikte neredeyse hiç yoktur. Çünkü vites D’deyken ayağınızı frenden çektiğinizde araç, tork konvertörü sayesinde hafifçe ileri doğru ilerleme eğilimindedir. Bu da dik yokuşlar hariç geri kaymayı engeller. Ancak yokuşta park etmek, şanzıman ömrü için dikkat edilmesi gereken bir konudur.
Aracınızı yokuşta park ederken asla doğrudan P’ye alıp bırakmayın. Bu, tüm aracın yükünü şanzıman kilidine bindirir. Doğru sıralama şu şekilde olmalıdır:
Durun > Ayağınız frendeyken vitesi N’ye alın > El frenini sıkıca çekin > Ayağınızı frenden çekerek yükün el frenine binmesini sağlayın > Son olarak vitesi P’ye (Park) alın. Bu basit sıralama, şanzımana binecek binlerce liralık olası bir masrafın önüne geçer.
Kırmızı ışıkta beklerken N’ye almak gerçekten yakıt tasarrufu sağlar mı?
Sürücüler arasında yaygın bir inanış, kırmızı ışık gibi kısa süreli duraklamalarda vitesi D’den N’ye almanın yakıt tasarrufu sağladığı yönündedir. Ancak modern otomatik şanzımanlar için bu durum pek de geçerli değil. 1-2 dakikayı aşmayacak kısa süreli duraklamalarda sürekli D-N arasında geçiş yapmak, şanzıman içindeki parçaları gereksiz yere yorar ve uzun vadede aşınmalara neden olabilir.
Modern araçlar, D konumunda rölantide çalışırken minimum yakıt tüketecek şekilde tasarlanmıştır. Bu nedenle 1 dakikanın altındaki beklemelerde ayağınız frende, vites D konumundayken beklemek hem daha güvenli hem de şanzıman sağlığı için daha doğrudur. Eğer bekleyeceğiniz süre çok uzunsa, o zaman vitesi P’ye alıp el frenini çekmek en mantıklı seçenektir.
Peki siz otomatik vitese geçerken en çok hangi konuda zorlandınız? Kendi tecrübelerinizi ve acemi sürücülere vereceğiniz ek ipuçlarını yorumlarda bizimle paylaşmayı unutmayın!