Yapay zekâ, son birkaç yıldır teknoloji dünyasının en gözde çocuğu desek yanlış olmaz. ChatGPT ile sohbet ediyor, Google VEO 3 ile gerçekçi videolar oluşturuyoruz ve bu teknolojiyi hayatımızı kolaylaştırması için kullanıyoruz. Ancak bu bir sihir gibi görünse de perdenin arkasında devasa bir operasyon var. Hâliyle de bu operasyon için inanılmaz bir enerji tüketimi yaşanıyor.
Peki yapay zekânın elektrik tüketimi ne kadar? Bu içeriğimizde bu konuyu irdeleyeceğiz ve verilere bakacağız. Direkt olarak yapay zekâ şu kadar enerji harcıyor dememiz mümkün değil çünkü öyle bir veri yok. Yalnzıca yapılan bazı araştırmalar ve tahminler var. Gelin bunlara göre enerji tüketimine bakalım.
Yapay zekâ ne kadar enerji harcıyor?
Yapay zekânın enerji tüketimi şu anda dünyadaki tüm veri merkezlerinin %20’sinden fazlasına denk geliyor. Mayıs ayında Joule dergisinde yayımlanan bir araştırma, bu harcamanın yıl sonuna kadar 2 kat artabileceğini bile ön görmüştü.
MIT Technology Review’da yakın zamanda paylaşılan bir araştırmaya göre ortalama bir yapay zekâ aracıyla 5 saniyelik bir video oluşturmak için 1 saatten fazla mikrodalgaya eş değer enerji harcadığını ortaya koymuştu. Ancak yapay zekâ modeline, gücüne, kapasitesine göre bunun değişebileceğinin de altı çizilmişti. Örneğin Meta’nın küçük bir modeli olan Llama tek cevap için 114 joule enerji harcarken daha büyük bir versiyonu enerji tüketimini 60 kat kadar artırabiliyordu.
Yani anlayacağınız her yapay zekâya göre harcanan enerji değişebilir. Ancak bir genelleme yapabiliriz. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yapılan tahminlere göre önümüzdeki yıllarda yapay zekâya güç veren veri merkezlerinin elektrik tüketimi 300 terawatt saat seviyelerine kadar çıkabilir. Bu gerçekten inanılmaz bir seviye.
Ülkeler kadar enerji tüketiyor
Daha anlaşılabilir konuşacak olursak yapay zekâ modelleri, orta büyüklükteki ülkeler kadar enerji tüketebiliyor. Türkiye’nin 2024’te 353 TWh enerji tükettiğini belirtelim. Eğer IEA’nın tahminleri doğru çıkarsa birkaç yıl içinde yapay zekânın Türkiye’nin yıllık tüketimi kadar elektrik harcama potansiyeli var. Hâlihazırda küçük ülkeler kadar enerji harcadığını tahmin edebiliriz. Yakında Türkiye gibi büyük ülkeler yaklaşabilir.
Yeşil bir gelecek mümkün mü?
Bu verilerin gerçekten korkutucu olduğunu söylemek mümkün. Herkesin aklına “Yapay zekânın yüksek enerji tüketimi ciddi zararlar oluşturabilir mi?” sorusunu getiriyor. Bunun için gerekli önlemler alınması şart. Şirketlerin ve hükûmetlerin veri merkezi gibi konularda “Yeşil Yapay Zekâ” yaklaşımını benimsemesi ve temiz enerji üzerine yoğunlaşması gerekiyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, bu sorunun çözülmesine yardımcı olabilir.
Yapay zekânın yıllık ne kadar enerji tükettiğini beraber inceledik. Daha şimdiden ülkelerin seviyelerine yakın miktarda enerji harcandığını görebiliyoruz. Buna rağmen yapay zekâ şirketleri hâlâ yeterli işlem gücüne sahip olmadıklarını, daha fazlasına ihtiyaç olduğunu söylüyor. Bu da tüketimin hızla artacağının bir göstergesi.