Hatırlayan okurlarımız vardır; 2021 ve 2022 yılları teknoloji dünyası için oldukça garip bir dönemdi. Bir yanda NFT çılgınlığı, diğer yanda Facebook’un adını Meta olarak değiştirmesiyle patlayan Metaverse akımı… Herkes „Gelecek burada, kaçıran üzülür!“ diyerek sanal dünyalara akın ediyordu. Bu akımın en somut örneklerinden biri de sanal arsa satışlarıydı.
Özellikle blockchain tabanlı, dünyayı parsel parsel bölen platformlar türemişti. Bunların Türkiye’de en çok ses getireni ise şüphesiz Over The Land (OVR) olmuştu. İnsanlar, gerçek dünyadaki evlerinin, Boğaz Köprüsü’nün hatta stadyumların sanal versiyonlarını satın almak için yüzlerce dolar ödemişti. Peki, o dönem „dijital emlak zengini“ olma hayali kuranlara ne oldu? Spoiler verelim: O arsaların çoğu artık dijital birer çöplükten farksız.
Türkiye, sanal arsa çılgınlığında dünyanın zirvesindeydi
Olayın boyutunu anlamak için hafızamızı biraz tazeleyelim. OVR platformu, Dünya’yı altıgen parsellere bölmüş ve bunları açık artırma usulüyle satışa çıkarmıştı. İnanması güç ama o dönem yayımlanan verilere göre; Over The Land üzerinde en fazla arsa satın alan ülke Türkiye olmuştu.
Bizdeki „toprağa yatırım“ kültürü, sanal dünyaya o kadar hızlı entegre oldu ki İstanbul’un en değerli bölgeleri saniyeler içinde kapışıldı. Hatta iş o kadar çığırından çıktı ki İstanbul’da parsel kalmayınca insanlar Yozgat’tan, Bayburt’tan sanal arsa kovalamaya başladı. Amaç belliydi: Buralar değerlenecek, biz de oturduğumuz yerden zengin olacağız.
Sahibinden’de „Boğaz manzaralı sanal arsa“ ilanları bile gördük
Çılgınlık sadece platform içinde kalmadı. Ticari zekâ (!) burada da devreye girdi. O dönem Webtekno olarak aktardığımız üzere; bazı yatırımcılar, satın aldıkları sanal parselleri sahibinden gibi ilan sitelerinde fahiş fiyatlara satışa çıkarmıştı.
Bakın burada fahiş kelimesini biraz açmamız lazım. Evet, İstanbul’da herhangi bir arsa bugün milyonlarca TL değerinde olabilir. Ancak o dönemlerde açılan bir ilanda „5 parselden oluşan“ sanal arazi için 2.5 milyon TL istenmişti. O yıllarda bunun nasıl bir para olduğunu düşünün…
Ve kaçınılmaz son: Sistemler silindi, paralar pul oldu!
Gelelim bugüne… Kripto para piyasalarında yaşanan sert düşüşler ve sektöre olan güvenin yitip gitmesi, Metaverse balonunun da sönmesine neden oldu. O dönem „kolay yoldan parayı bulma sevdası“ ile hareket eden binlerce kullanıcının elindeki arsalar, şu an neredeyse değersiz.
OVR ve benzeri platformlar hala varlığını sürdürmeye çalışsa da o zamanki hacimlerden ve heyecandan eser yok. Kripto paralarla entegre çalışan bu sistemlerdeki token’ların değer kaybetmesiyle binlerce dolar yatırılan o „eşsiz“ parsellerin değeri birkaç dolara, hatta sıfıra inmiş durumda.
Şunu kabul edelim; teknoloji güzel şey, yenilikleri takip etmek harika. Ancak konu „sanal alemde arsa kapatıp zengin olmak“ olduğunda, gerçek dünya kuralları işlemiyor. Olan, o dönem heyecana kapılıp kredi çeken, birikimini bu platformlara yatıran vatandaşın parasına oldu.
Peki siz o dönemde gaza gelip arsa almış mıydınız? Yorumlarda itiraflarınızı bekliyoruz…“