İstanbul Silivri açıklarında dün (23 Nisan) art arda yaşanan depremlerin sonra yurttaşlar, kendilerini evden dışarıya attı. Uzmanlar İstanbul ve Marmara Bölgesi’nin karşı karşıya olduğu deprem riskini hatırlatırken halkın depreme hazırlıklı olup olmadığı sorusu da akıllardaki yerini aldı.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) verilerine göre, 23 Nisan saat 12.13’te 3,9 büyüklüğündeki depremin sonrasındaki süreçte 184 sarsıntı daha yaşandı. Sarsıntıların en büyüğü ise Silivri açıklarında 6,2 büyüklüğünde oldu.
AFAD verilerine göre, İstanbul’da yaklaşık 3 bin toplanma alanı bulunuyor. Peki İstanbullular evlerinin yakınlarındaki toplanma alanlarını biliyor mu?
İstanbul’un depremde riskli ilçeleri arasında yer alan Maltepe’de bu sorunun cevabını aradık.
İstanbul Anadolu Yakası’nda bulunan Maltepe ilçesinin nüfusu 2024 yılı verilerine göre; 524 bin 921. “İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi (2019)” raporu verilerine göre hazırlanan “İstanbul İli Maltepe İlçesi Olası Deprem Kayıp Tahminleri Kitapçığı”nda ilçede 237 çok ağır hasarlı, 690 ağır hasarlı, 3.388 orta hasarlı ve 8.156 hafif hasarlı bina olacağı tahmin ediliyor. Ayrıca ilçede 234 can kaybı, 130 ağır yaralı, 706 hastanede tedavi ve 1.438 hafif yaralı olacağı tahmin ediliyor.
İlk olarak Maltepe’nin en işlek noktalarından biri olan Yalı Mahallesi’ndeki Beşçeşmeler Meydanı’nda “Burada deprem toplanma alanı neresi?” sorusunu yönelttik. Konuştuğumuz üç kişiden de ‘Maltepe Sahil’ cevabını aldık.
23 Nisan’daki depremle beraber çevredeki halkın çadırlarla sahile gittiğini söyleyen 54 yaşındaki R.K., “Toplanma alanı neresi bilmiyorum ama insanlar sahile gitti. Orası herhalde alan” dedi. “Neden gittiler bilmiyorum. Orası güvenilir değil ki tamamen doldurma” diyen R.K. “Biz depremde buradaki kahvehanede toplandık” diye konuşuyor.
*Maltepe Sahili’nin 2009 ve 2025’teki görüntüsü. Üstte 2009 altta 2025 yılına ait görsel. 1.200.000 m²’lik büyüklüğe sahip Maltepe Sahili 2012 yılında başlayan ve 2014 yılında biten deniz doldurma çalışmaları sonucunda kullanıma açıldı.
Beşçeşmeler’deki dükkanları önünde konuştuğumuz esnaflar A.B. ve T.K. ise toplanma alanını bilmediklerini, deprem anında 23 Nisan’da olduğu gibi Beşçeşmeler Meydanı’nda toplanacaklarını söylüyor.
“Evleriniz depreme dayanıklı mı, depreme dair bir hazırlığınız var mı?” diye sorduğumuzda ise A.B. “Bizim öyle bir kültürümüz yok. Ben yıllardır buradayım toplanma alanını bilmiyorum. Ev eski ama ne yapacağım neresi güvenli ki?” cevabını veriyor.
Konuştuğumuz üç kişinin de depremde toplanacaklarıni söyledikleri alanlar resmi olarak toplanma alanı değil. Beşçeşmeler Meydanı’nın bulunduğu konuma yakın üç deprem toplanma alanı var. Maltepe Hasan Polat Stadyumu, Ataköseoğlu İlkokulu, Turgay Ciner İlkokulu.
Beşçeşmeler’den sonra Bağlarbaşı Mahallesindeki toplanma alanını gözlemlemek üzere yola çıkıyoruz ve yolda mahalleliye yakınlarındaki toplanma alanının nerede olduğunu da soruyoruz.
Bağlarbaşı Mahallesi’ndeki Ihlamur Sokak’ta bulunan üç kişiye sorumuzu tekrarlasak da cevabı değişmiyor: “Bilmiyoruz.”
Aradığımız yeri bulmamız için yardımcı olmaya çalışan esnaf D.N. ise 15 yıldır burada olduğunu toplanma alanına dair bilgisi olmadığını söylüyor ve ekliyor: “Buralarda toplanma alanı yok. Dün insanlar şu karşıdaki boş arazide toplandı. Şimdi arabalarını, oraya koydular ki gece orada yatacaklar”
*Ihlamur Sokak’ta bulunan Sosyal Güvenlik Kurumu Rehberlik ve Teftiş İstanbul 1 No’lu Grup Başkanlığına ait arazi.
Yaşadığı evin de 1990’larda yapıldığını ve depreme dayanıksız olduğunu anlatan D.N., “Evden çıkmak isterim, isterim de nasıl çıkacağım. Dükkanı zor ayakta tutuyorum, evi nasıl karşılayayım. Depremde ölmez de sağ çıkarsak bizim sitenin önündeki alanda güvende oluruz” diye konuşuyor.
D.N.’ye buradaki toplanma alanının 10 dakika mesafedeki ECA Elginkan Anadolu Lisesi’nin olduğunu söyleyince ise şaşırıyor. “Oranın neresi toplanma alanı olacak, etrafı tamamen betonlarla çevrili” diyerek tepkisini gösteriyor.
*ECA Elginkan Anadolu Lisesi, Hüseyin Cahit Elginkan Spor Salonu ve otoparkı kapsayan toplanma alanlarının E-Devlet görseli.
ECA Elginkan Anadolu Lisesi ve etrafında kalan alan, E-Devlet sisteminde deprem toplanma alanı olarak yer alıyor. Okulun çevresinde iki kez tur atsak da toplanma alanına dair bir tabela göremiyoruz.
Yoldan geçen mahalleliye “Buranın deprem toplanma neresi?” diye sorunca cevap yine değişmiyor: “Bilmiyoruz”
‘Bilmiyorum’ diyen kişilerden biri, yoldan geçenlere sormaya başlıyor. Kendi aralarında devam eden tartışmaya noktayı “99 Depremi’nde toplanma alanımız burasıydı” diyerek okulun aşağısında yer alan otoparkı gösteren mahalleli koyuyor. “Tabii o zaman boş, yeşillik bir arazi idi” diye de ekliyor.
*99 Depremi’nde toplanma alanı olan 2025’de ise otopark yapılan arazi.
Otopark yetkilileri ise otoparkın toplanma alanı olmadığı söylüyor. “Sen yine de deprem olursa gelebilirsin” deyip gülüyor.
Otopark alanı E-Devlet sisteminde toplanma alanı olarak yer alırken Maltepe Belediyesi’nin resmi sitesinde toplanma alanı olarak yer almıyor.
Toplanma alanı göstergesi olan tabelayı ise okulun bahçesinin içerisinde bir ağacın arkasında buluyoruz.
Toplanma alanını bulduğumuzu gören mahallelinin sözleri ise günü özetliyor: “’Sora sora Bağdat bulunur’ derler, biz toplanma alanını bulamadık.”
Maltepe Belediyesi: 200 tane deprem toplanma alanımız var
Maltepe Belediyesi’nin bianet’e verdiği bilgilere göre; Maltepe’de 200 alan toplanma alanı olarak belirlenmiş durumda. Yetkili, 2024 yılında 206 olan bu sayı 6 yerin toplanma alanı olma vasfını yitirmesi üzerine 200’e düşürüldüğünü aktardı. Yetkili, ilgili alanların halihazırda imarlı arazi veya konut yoğunluğu arasında kalması nedeniyle kaldırıldığını belirtti. Belediye yetkilisi toplanma alanlarının oluşturdukları Afet Portalı ve belediyenin internet sitesinde bulunabileceğini söyledi. Ayrıca yurttaşlara verilen ‘Afet Farkındalık Eğitimi’nde toplanma alanlarının nasıl öğrenileceğini anlattıklarını belirtti. (AD)