“Bir şeyin çoğalması, onun gerçek değerini azaltmaz.
Mesela sevgiyi düşünün. Saygıyı, nezaketi. Onlar çoğaldıkça, aslında daha da değerli hale gelirler.
Şuraya bakın — yıllardır birlikte büyüyoruz. Bozcaada’nın insanlarıyla, burada oturan sizlerle birlikte. Biz büyüdükçe değerimiz azaldı mı? Bana öyle gelmiyor. Tam tersine; biz büyüdükçe dayanışmamız güçleniyor. Biz büyüdükçe daha da sağlamlaşıyoruz.”
Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali (BIFED) 12’inci defa Bozcaada’da düzenlendi. Festivalin Koordinatörü Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Ethem Özgüven, kapanışı bu cümlelerle yaptı.
Bu yıl Fethi Kayaalp adına verilen Büyük ödül Brezilya-İtalya ortak yapımı “Falling Sky” (Düşen Gökyüzü) filminin oldu.
Madam Melpo adına sunulan ikincilik ödülü ise Michael Toledano ve Jennifer Wickham’ın yönettiği, „Yintah“ kazandı.
Mansiyon ödülünü Natalie Pietch ve Grzegorz Piekarski’nin yönettiği The Town That Drove Away (Uzaklaşan Kasaba) kazandı. Film, Hasankeyf’teki kentsel yapıların yenilenmesi ve bölgenin sular altında kalmasını anlatıyor.
Naci Güçhan adına verilen öğrenci ödülünü ise Wojciech Weglarz’in ymnettiği „Bloodline (Köken)“ isimli belgeseli kazandı. Polonyalı yönetmen Wojciech Weglarz ödül konuşmasında şöyle dedi:
“Bir öğrenci olarak böyle bir festivale gelebilecek kaynağım yok, BIFED’e öğrencilerle dayanışma gösterdiği, onları üretime ve film çekmeye devam etmeleri için cesaretlendirdikleri için teşekkür ederim.“
İdil Schneider-Bulut Müzik ve Ses ödülünü ise Geographies of Solitude (Yalnızlığın Coğrafyaları) filmi kazandı. Ödülü Dominique Peftitseli takdim etti.
Filistinli kadınların kimliklerinin, belleğinin ve aidiyet duygusunun bir ifadesi olarak üç bin yıldır varlığını sürdüren Tatreez adlı nakış sanatı anıldı. Sadece bir el işi değil, aynı zamanda toprağın hafızasını ve direnişi anlatan kadim bir lisan olarak öne çıktı.
Filistinli sanatçı Shereen Quttaineh’in hazırladığı Tatreez desenleri, ülkesinin “yasak bitkileri”ne işaret etti.
Göztepe: „Uzun yıllar devam etsin“
BIFED 2025 ödül töreninde konuşmasını yapan Bozcaada Belediye Başkanı Yahya Göztepe şunları söyledi: Burada ağırladığımız konukların paylaşımları, adanın geleceği üzerine düşünmemize vesile oldu. Her biri kendi alanında bize yeni bakış açıları kazandırdı. Emeği geçen herkese, festival ekibine, konuklara ve izleyicilere içtenlikle teşekkür ediyorum. BIFED’in uzun yıllar boyunca Bozcaada’da devam etmesi dileğiyle.“
Holzer: Bazen bir potlaç gibi
Ödül töreninde konuşan festival yönetmeni Petra Holzer, festival öncesi ve festival sırasında emeği geçen herkese teşekkür etti:
“Her yıl festivalimizin sonunda olduğu gibi, ben kendimi çok hüzünlü hissediyorum: Yarın herkes ayrılacak ve bizler günlük hayatımıza geri döneceğiz. Aynı zamanda, beraber olduktan, birbirimizi tanıdıktan, paylaştıktan ve bir ara verdikten sonra hepimizin daha zenginleştiğini hissediyorum.
Bazen bu festival bir potlaç gibi geliyor bana: Uzun bir sezonun ardından sahip olduklarımızı paylaşmak. Bu Festival-Şöleni’ne katkıda bulunan herkese teşekkür ederim: sizler, Bozcaada halkı,, film yapımcıları, jüri üyeleri, gazeteciler, çalışanlar ve belediye üyeleri, oda, yemek ve mekan sağlayanlar. Hepiniz bu festivali sıcaklık, iyi enerji ve dayanışma ile ışıldattınız.”
Özgüven: Biz büyüdükçe daha da sağlamlaşıyoruz
Ödül töreninde konuşan festival koordinatörü Ethem Özgüven, Filistin ve Yemen’deki insanların bir parça ekmek için mücadele ederken, ABD ve Almanya’daki yiyeceklerinin neredeyse yarısının çöpe atıldığını belirtti ve şöyle dedi:
“Bir şeyin çoğalması, onun gerçek değerini azaltmaz. Mesela sevgiyi düşünün. Saygıyı, nezaketi. Onlar çoğaldıkça, aslında daha da değerli hale gelirler.
Şuraya bakın — yıllardır birlikte büyüyoruz. Bozcaada’nın insanlarıyla, burada oturan sizlerle birlikte. Biz büyüdükçe değerimiz azaldı mı? Bana öyle gelmiyor. Tam tersine; biz büyüdükçe dayanışmamız güçleniyor. Biz büyüdükçe daha da sağlamlaşıyoruz.”
Ödül alan belgesellere dair detaylar
Fethi Kayaalp Büyük Ödülü
Birinci: Falling Sky (Düşen Gökyüzü), Eryk Rocha, Gabriela Carneiro da Cunha, Brezilya, İtalya
Yanomamilerin hikâyesi, yalnız onların varoluş mücadelesi değil, aynı zamanda tüm insanlığa yöneltilmiş kadim bir uyarı, güçlü bir çağrıydı. „Siz beyazların gerçekten ağladığı tek şey paradır,“ diyor lider Kopenawa ve ekliyor „son şaman öldüğünde artık ruhlar gökyüzünü tutmayacak ve felaket hüküm sürmeye başlayacak.
Madam Malepho İkincilik Ödülü: Yintah by Michael Toledano, Jennifer Wickham, Brenda Michell, Kanada,
(Wet’suwet’en halkının tüm bireyleri uğradıkları haksızlık sonucu birer toprak savunucusuna dönüşür. Belki topraklarından boru hattı geçirecek dev şirketi, onunla iş birliği yapan hükümeti ve başka kurumları aşamazlar ama mücadeleleri, projenin yıllarca gecikmesine ve büyük zarara uğramasına sebep olur. “Yintah”, uğruna mücadele verdikleri topraktır.)
Jüri Özel Mansiyon: The Town That Drove Away (Uzaklaşan Kasaba), Natalie Pietch, Grzegorz Piekarski, Polonya
Filmin yönetmenleri, altı yıl boyunca yaptıkları araştırma ve çekimlerle, 12 bin yıllık tarihe sahip bir kentin “sürgün edilişini” belgeliyorlar. Kadim kent Hasankeyf’in baraj sularının altında kalışının yarattığı kültürel yok oluşu ve evleri, toprakları, hayvanları ellerinden alınan yerel halka dayatılan zorunlu göçün, insanların gündelik yaşamlarını nasıl etkilediğini anlatıyorlar. Filmde bir anlatıcı yok, röportajlar yok, yalnızca gerçek sesler ve etkileyici bir görsel hikâye var. “Kendi sesimizi çok fazla kullanmamaya ve izleyicinin yorumlayışına alan bırakmaya çalıştık.” diyerek izah ediyorlar bu tercihi. Belediye hoparlörlerinden yükselen absürt anonslar, dev iş makinelerinin çıkardığı sesler ve yarattıkları dev hafriyat görüntüleri distopik bir dünya yaratıyor belgeselde. Bu distopik dünyada, Çoban Rengin ile ailesi ve Berber Burak, kendilerine vadedilen “modern” yaşamla, bildikleri ve sevdikleri yaşam arasında sıkışıp kalan Hasankeyf halkının birer sembolü gibiler. Evlerde ve berber dükkânında dönen muhabbetlerdeki mizah, günlük yaşamın gerekleri, yaşamın devamlılığının bir işareti. İnsan sormadan edemiyor, bu gerçekten de yalnızca bir baraj projesi miydi?
Naci Güçhan Öğrenci Ödülü
Kazanan: Köken (Bloodline) Wojciech Weglarz, Polonya
Yalnızca insanlığın problemi gibi görünen bir krizi, bir bizonun gözünden, içe dönük biçimde inceleyen ve ulusal sınırların keyfîliği, insanın doğa üzerindeki etkileri ve görünmez kurbanları önümüze seren, gerçekten çok etkileyici film Köken, seyircinin de büyük beğenisini kazanmıştı.
İdil Schneider-Bulut Ses Ödülü:
Kazanan: Geographies of Solitude (Yalnızlığın Coğrafyaları), Jacquelyn Mills, Kanada
Festival hakkında ayrıntılı bilgi için bifed.org ve @bifed_doc sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
(EMK)