Almanya’nın Bonn kenti, Barış Araştırmaları Derneği (QAD) tarafından organize edilen „Birlikte yaşamı şekillendirmek: Türkiye’de çözüm süreci ve gelecek perspektifleri“ başlıklı konferansa ev sahipliği yapıyor. Akademisyenlerin, siyasetçilerin ve gazetecilerin katıldığı toplantıda, Türkiye’nin demokratikleşme süreci ve barış ihtimalleri çok yönlü oturumlarla tartışıldı.
Öcalan: Uluslararası kurumların kararları ivedilikle yerine getirilmeli
22 Kasım 2025
QAD tarafından düzenlenen konferansta, Türkiye’de çözüm süreci ve demokratikleşme perspektifleri ele alındı. Abdullah Öcalan, Selahattin Demirtaş ve Selçuk Mızraklı’nın gönderdiği mesajlar etkinliğin açılışında okundu.
Demirtaş ve Mızraklı’dan mektup
Dr. Janroj Yılmaz Çelik tarafından okunan Demirtaş ve Mızraklı’nın gönderdiği mesaj özetle şöyle:
„Türkiye’de yürüyen sürece ilişkin eleştiri ve kaygılarınız olabilir, bu da son derece normaldir. Bu eleştiri ve kaygılar üzerinden yapılacak tartışmalarla ortaya çıkacak fikirler, hepimizi ortak akılla hareket ederek en doğrusunu bulmaya teşvik edeceğinden, oldukça değerli olacaktır.
„Saygıdeğer dostlar, şunu açık yüreklilikle ifade etmek isteriz ki, bizler haksız ve hukuksuz yere yıllardır hapiste olmamıza rağmen hiçbir komplekse, öfkeye ve tahrike kapılmadan tüm gücümüzle barış çabalarını destekliyoruz, desteklemeye de devam edeceğiz. Her şeyden önce, elinde silah bulunduran tarafların karşılıklı olarak savaşı bitirme iradelerine karşı olmak ahlaken doğru olmaz. Ancak bizler süreci sadece ahlaki olarak değil, siyasi olarak da doğru olarak gördüğümüz için destekliyoruz. Elbette her biriniz gibi kaygılarımız da var ve önerilerimizle, eleştirilerimizle sürecin ilkeli, adil, kalıcı bir barışa evrilmesi için de çaba sarf ediyoruz.
„Pozitif barışı inşa etme“ görevi
„Şunu biliyoruz ki, Sayın Öcalan silahların bırakılmasında son derece kararlı ve nettir. Bunun yanı sıra şundan da eminiz ki, kendisi demokrasinin tüm kural ve kurumlarıyla işlemesinde de kararlı ve nettir. Bunun da ancak demokratik siyaset yoluyla sürdürülecek mücadeleyle kalıcı kazanımlara dönüşeceğinin farkındalığıyla, devletle yürüttüğü kapsamlı görüşmelerde, demokratik siyasetin önünü açmaya gayret ediyor. Bizler de bu perspektifin hayat bulması için destek oluyoruz ve barış arayışlarının ete kemiğe bürünebilmesi için çabalıyoruz.
„Umuyoruz ve inanıyoruz ki, yakın bir zamanda silahlar tümden devre dışı kalacak ve demokratik siyasi mücadele ve müzakere aşamasına geçilecektir. İşte asıl süreç o zaman başlayacak ve akademisyenlerden gazetecilere, kadınlardan ekolojistlere, siyasetçilerden hukukçulara, sendikalara, sivil toplum örgütlerine kadar toplumsal kesimlere pozitif barış inşa etme ve toplumsallaştırma görevi düşecektir. Barış süreçlerinin her aşaması kendi içinde zorluklar barındırmakla birlikte, asıl zorlu dönem çok yakında başlayacak olan ‘barışı toplumun bağrında inşa etme’ dönemi olacaktır.“
Birinci oturum
Konferansın ilk oturumunda „Demokratik Bir Yaşamın İnşasını Belirleyen İç ve Dış Faktörler“ üzerine konuşmalar yapıldı. Moderatörlüğünü Dr. Naif Bezwan’nın yaptığı oturumda Prof. Hamit Bozarslan ve DEM Parti sözcüsü Ayşegül Doğan söz aldı.
„Açık bir suç işleniyor“
Doğan’nın konuşmasından satır başları şu şekilde:
„Cezaevlerinde binlerce insan, hasta tutsaklar, süreçle bağlantısı olmadan, dışarıda olması gereken insanların içeride olmasından kendimizi sorumlu tutuyoruz. Açık bir suç işleniyor. Hem Selahattin Başkan hem Selçuk Baskan’ın morali yerinde. Bambaşka bir yerden yoğunlaşıyorlar.
„Biz DEM Parti olarak Türkiye’nin barış arayışında büyük bir deneyime sahibiz. Kimi araştırmalara göre en çok toplumsallaşmış bir çözüm sürecinden söz ediyoruz. Bu süreci biz bir gelenek, onurlu, eşit bir barış şeklinde tarif ediyoruz. Bu silahın devreye girmesini dışlayan bir tavır. DEM Partinin de Kürt hareketinin de Öcalan’ın tavrı da bu yönlüdür.
*Ayşegül Doğan
„Komisyon ‘Terörsüz Turkiye’ komisyonu olarak kurulmadı. ‘Milli Birlik ve Kardeşlik’ ismi ile kuruldu. Bakış açılarımız farklı olabilir. Zaten hemfikir olunsa bugün sözünü ettiğimiz çatışma sürecinin pozitif yönlerini konuşur olurduk. Şimdi yan yana gelebilme ihtimallerini ve ne kadar çok şeyi kazandırabileceğini konuşabiliyoruz. Kürt meselesi Turkiye’yi tehdit eden bir mesele değildir.
„Objektif olarak meselenin görünümü konusunda, 90’lardan ayıran, olmayan, inkar edilen bir varlık ve bugün kabul edilen bir varlık. Bizim güvenden kastımız hukuksal güvence. Özel bir yasa ile kurulmamış olabilir ama bugun 51 üyeden olusan bir komisyon var ve silahların tümden devre dışı bırakılması için yola koyulmuş bir vaziyette.
Fırsat ve riskler
„Türkiye’de bilinmeyen bir denklem ile karşı karşıya değiliz. İmralı heyeti bütün görüşmelerden sonra konuşulanları kamuoyuyla paylaşıyor. Komisyonda yapılan tartışmalarda zaten kamuoyuna yansıyor. Ancak biz Sayın Öcalan ile aracısız bir şekilde görüşmeyi talep ediyoruz. Komisyon gidecek, bu onemli bir gelişme ama yeterli mi, değil. Ana muhalefet partisi sürecin şeffaf olmadığını söylüyor, eleştirsinler ama komisyonda yer almıyor. Sürecin toplumsallaşması gerekiyor, İmralı’da var olan statü olduğu gibi devam edemez.
„En büyük fırsat Rojava ile kurulacak olan ilişkiler. Ortadoğu’da yaşayan diğer halklar için de çok önemli fırsatlar var. Kürt meselesi demek belli başlı başlıklar değil. Fırsatları da riskleri de daha geniş düşünmek gerekiyor. Sınır kapıları açılsa, kültür-sanat faaliyetleri yürütülse, Mesud Barzani geldigi gibi Mazlum Abdi, İlham Ahmed gelse Turkiye’ye nasıl fırsatlar doğar. Umarım bu fırsatları degerlendiririz.“
*Prof. Hamit Bozarslan
„40 yıllık bir sorun değil“
Aynı oturumda konuşan Prof. Hamit Bozarslan da, „Belki 2013-2015’te Cumhuriyetin nasıl kurulduğu tartışılıyordu. Türkiye son 10 yılda çok büyük bir kayıp yaşadı. Güven mekanları yok edildi. Türkiye toplumu apolitik bir duruma dönüştürüldü. Kürt meselesi bir terör meselesi değildir. 40 yıllık bir sorun değildir. Emperyalizm, siyonizm ve ümmet meselesi degildir. Kürt hareketinin amacı nesne olmaktan çıkıp, özne haline gelme mücadelesidir“ dedi.
Yeşiller Partisi Milletvekili Berivan Aymaz ise „Bu sürecin daha cesur tanımlamalara ihtiyacı var. Daha net tanımlamalarla bir rahatlama yaşanabilir“ ifadelerini kullandı.
*Reha Ruhavioğlu
„Süreç için bir risk“
Kürt Çalışmaları Merkezi Genel Müdürü Reha Ruhavioğlu, CHP’nin İmralı ziyareti konusunda ret oyu vermesini eleştirdi ve „CHP bir cesaret sıçraması yapamadı, dün yaşanan gelişmelerle. Süreç için bir risk doğurdu bu, süreç Türkiye’nin genel süreci olmaktan çıkıp, Cumhur ittifakı-DEM Parti arasında bir sürece evrilme riski taşıyor. Bu DEM ve CHP’nin performansına göre şekillenecek“ dedi.
„Özgün bir süreç içerisindeyiz“
QAD-Barış Araştırmaları Derneği Mütevelli Heyeti adına konuşan Dr. Dilek Kurban, şunları söyledi:
„Yaklaşık kırk sene süren, on binlerce asker ve gerillanın ölümüne yol açan, yüzbinlerce Kürt sivilin devlet şiddetine maruz kaldığı ve derin toplumsal kırılmalara yol açan bir silahlı çatışma sürecine son vermek, eğer başarılı olursa, kuşkusuz çok zor olacak. Üstelik silahlar kalıcı olarak sustuktan sonra verilecek çok daha uzun soluklu ve zor bir toplumsal barış inşası süreci ile karşı karşıya kalacağız. Dünya tarihi, başarısızlıkla sonuçlanmış örneklerle dolu. Üstelik, her bir ülke ve çatışma kendine özgü olduğu için, ne yapılması veya yapılmamasına dair mutlak bilimsel kurallar yok elimizde.
*Dr. Dilek Kurban
„Sonuçta, oldukça özgün bir sürecin içerisinden geçiyoruz. Barış, üstelik de en dar anlamıyla, demokrasi olmaksızın kurulmaya çalışıyor. Eğer silahlar kalıcı olarak susacaksa, Kürtlerin ve diğer halkların eşitlik, adalet ve demokrasi mücadelesi, mevcut otoriter rejim içerisinde devam etmek zorunda kalacak. Ancak en azından, Kürt siyasi hareketi ve toplumsal muhalefet, üzerlerinde silahların gölgesi olmaksızın hareket edebilecekler. Bu, başlı başına önemli bir kazanım olur kuşkusuz.“
İkinci oturum
Konferansın ikinci oturumunda „Ortak Demokratik Yaşamın İnşasında Riskler ve Olanaklar“ üzerine konuşmalar yapıldı.
Moderatörlüğünü Güley Kılıç’ın yaptığı oturumda akademisyen Dr. Özgür Sevgi Göral, HDP Onursal Eşbaşkanı Ertuğrul Kürkçü ve Drew Üniversitesi öğretim görevlisi Yahya Madra söz aldı.
*Dr. Özgür Sevgi Göral
„Günlük yaşam değişirse anlamlı“
„Türkiye 2013-15 sürecinden önemli bir ders çıkarmış“ diyen akademisyen Dr. Özgür Sevgi Göral, şöyle devam etti:
„Tepedekiler arasında bir müzakere başladı, bu olumlu da olumsuz da sonuçlanabilir ama bizim için bir hareket alanı tanıyor. Toplum dediğimiz şey taban haraketleri demek. Çok daha toplumsallığa bakmak gerekiyor. Barış inşası dediğimiz şey bir süreç. Sivil toplumun katılımın önemlidir ama bundan başka bir şeydir. Sıradan insanların günlük yaşamlarını değiştirirse anlamlı olur. Sürecin toplumsallaşması gerekiyor. Alternatif mekanizmaların oluşturulması ama ciddiyetle yürütülmesi, alan açmak, kendi sözümüzü kurmak önemli. Barış ve demokratik toplum, barış ve komün daha geniş bir sahayı anlatıyor.“
Eş Genel Başkanların mesajı
Ardından DEM Parti Eş Genel Başkanları Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan’ın konferansa gönderdiği mesaj okundu:
„İçinden geçtiğimiz bu kritik tarihsel eşik, barışın sadece çatışmasızlık hali olmadığını; aksine aktif, cesur ve kesintisiz bir inşa süreci olduğunu bizlere her gün hatırlatmaktadır. Biliyoruz ki barış ne soyut bir temenni ne de sadece masadaki metinlerdir. Barışı kurmak, onu toplumsallaştırmak büyük bir sabır, emek ve irade gerektirir. Bizler, barış için ter dökmenin, savaş naraları atmaktan çok daha zorlu ama bir o kadar da onurlu ve tarihsel bir sorumluluk olduğunun bilincindeyiz. „Bugün Türkiye’de sağlanacak adil, onurlu ve demokratik bir barış, sınırlarımızı aşan bir etkiye sahiptir. Bu barış, belirsizliğin hüküm sürdüğü Ortadoğu coğrafyasına demokratik bir model sunacağı gibi, küresel ölçekte ihtiyaç duyulan huzur ikliminin de anahtarıdır. Evrensel hukukun işlediği, AİHM kararlarının uygulandığı ve halkların birbirini duymaya, anlamaya ve ortak bir geleceği birlikte örmeye her zamankinden daha fazla ihtiyacı vardır. Demokratik siyaset zemininde, eşit yurttaşlık ve özgürlük temelinde yükselen kalıcı bir çözüm için, pozitif ve yapıcı bir dil ekseninde her türlü riski almaya ve katkıyı sunmaya hazırız.
„QAD’ın barış çabasını, bilgisini ve çoğulcu tartışma zeminini kurma gayretini kıymetli ve cesur buluyoruz. Barış için ter döken herkesle omuz omuza durmaya devam edeceğiz. Barışın sesini yükseltmek, ışığını bulmak için düzenlenen bu kıymetli panelin, diyalog kapılarını aralayacak güçlü bir iradeye dönüşmesini diliyor, tüm katılımcıları saygıyla selamlıyoruz.“
*Ertuğrul Kürkçü
„Sosyalist bileşenlerin rolü önemli“
Sürece ilişkin konuşan HDP Onursal Başkanı Ertuğrul Kürkçü, „Şimdi yaşadığımız sürecin bir adı yok. Çözüm süreci diyoruz, çünkü bunu umuyoruz. Henüz bir çözüm sürecinde değiliz. Bize bunun için zemin sunulmuş değil. En dinamik olan şey Kürt hareketinin dinamizmi“ dedi. Kürkçü, sürecin geldiği aşamaya ilişkin devamında şunları söyledi:
„Başladığından başka bir yerdeyiz. Bahçeli’nin açıklamalarını hatırlayın. Aslında bu geçiş süreci etkilenebilir, yürütülebilir. Netice hiç kimsenin gitmek istemediği yerdir. İmralı-Öcalan ekseni, en önemli olan budur. İmralı kapıları açılana kadar kimsenin ağzından ‘S’ çıkmıyordu, sosyalizm diyemiyordu, LGBTİ+ diyemiyordu. Bu açıdan önemlidir.
„Asimetrik gerilim, bu geçiş dönemini kırılgan hale getiriyor. Bu geçiş döneminde ayakları üzerinde çıkarabilmek barışın garantisi olacak. Ben Öcalan’ın yapması gereken en önemli şeyi yaptığını düşünüyorum. Burada en önemli mekanizma DEM Partisi’dir. Her şey değişince DEM Parti’de değişecektir. DEM Parti açısından sosyalist bileşenlerin rolünün arttırılması, bu bileşenlerin yeniden harekete geçirilmesi önemlidir.“
*Yahya Madra
„Norm dışı devlet tehlikesi“
Aynı oturumda söz alan Drew Üniversitesi öğretim görevlisi Yahya Madra da şunları söyledi:
„Ekonomik kriz hem olanak yaratıyor, hemde riskler barındırıyor, aynı zamanda bir yağma ekonomisine dayanıyor. Yeniden üretim alanıyla kimlik arasında ciddi bir bağ var. Devlet konusunda da ulus devletin geri dönüşünü yaşıyoruz. Bu ulus devlerin geri dönüşü küçük ulus devletler içinde bir tehlike. Norm dışı devlet tehlikesi devam ediyor. Yeni kavramlar eski kavramları atmıyor. Rojava’nın pozisyonu, Öcalan’ın açıklamaları bizi ulus devlet dışında düşünmemizi de sağlıyor. İkinci nokta ‘çoğulluk’, bu moderatif bir gerçeklik.“
*Hüseyin Mat
„Biz karşı mahalleyi biliyoruz“
Avrupa Anadolu Alevi Birlikleri Federasyonu Başkanı Hüseyin Mat, „Biz örgütlendiğimiz her yerde sadece kendi demokratik mücadelemizi vermiyoruz, tüm toplum için bu mücadeleyi veriyoruz. Dört ülkede yaşayan alevilerin ortak bir noktası var, başına gelmeyen kalmadı, yaşamadığı acı kalmadı. Biz dünyadaki bütün meseleleri kendi meselemiz olarak görüyoruz. Biz karşı mahalleyi biliyoruz. Kendimizi ait gördüğümüz toplumsal kesimlerin de alevileri tam olarak anladığını düşünmüyoruz“ eleştirisini sundu.
„Süreci heba etmemeliyiz“
„Bu süreci üstlenmek zorundayız“ diyen FEDA Sözcüsü Songül Morsümbül, „Devlet ve iktidar kalıcı adımlar atmalı. Bu süreç toplumun yeniden örgütlenmesi için bir şanstır. Türkiye önünde büyük bir fırsat bulunmaktadır. Bu süreci heba etmemeliyiz“ çağrısı yaptı.
Üçüncü Oturum
Konferansın üçüncü oturumunda „Birlikte Yaşamın İnşasında Demokratik Kurumların Sorumlulukları“ üzerine konuşmalar yapıldı. Moderatörlüğünü Prof. Dr. Ümit Kaşan’ın yaptığı oturumda İmralı Heyeti üyesi Mithat Sancar, gazeteci Selahattin Soro ve DEVA Partisi Milletvekili Mehmet Emin Ekmen konuştu.
*Mithat Sancar
„Basit bir al-ver süreci değil“
İmralı Heyeti üyesi ve DEM Parti Milletvekili Mithat Sancar, şöyle konuştu:
„Barıştan ve demokrasiden söz ediyoruz ama bunları tüm boyutuyla tartışabiliyor muyuz? Bu konuda kuşkuluyum. Sürecin Sayın Bahçeli’nin açıklamaları ile başladığı düşünülür, görüntü olarak böyledir. Sayın Öcalan’ın yanıtı sürecin önemli aşamasıdır. Elbette Türkiye’de de devletin güvenlik açısındanda kendi açısında yorumlaması da etkili olmuştur. Sayın Öcalan, önemli bir hamleye imza attı. Büyük yıkımların önüne geçti.
„Süreci daha yakından anlamak için olguları daha iyi anlamak gerekiyor. Bütün dünya örneklerinde silah bırakma meselesi en son ele alınır ama burada örgütün silah bırakma ve örgütün kendini feshetmesi öne alındı. Bir ayağı yıkımı önlemek bir ayağı yeni toplumu, ortak, eşit yaşamı birlikte örmek oldu. Basit bir al-ver süreci gibi algılanırsa süreç, bu süreç anlaşılamaz.
„Barışı sağlama boyutunda yapılması gerekenler var tabiki. Silahı bırakarak, silahlı çatışmayı bitiremiyorsunuz. Bu kararın gereklerinin yerine getirilmesi için yapılması gerekenler var ve biz bu aşamadayız. Eğer niteliğini iyi tartışmasak ve kavramlarını doğasına yakın bir şekilde kullanmazsak doğru bir yolda yürüyeceğimize inanmıyorum. Sürecin niteliğini iyi anlamamız gerekiyor.
„Hukuksal zemin önemli“
„Sayın Öcalan birinci çağrıyı örgütüne ikinci çağrıyı tüm topluma yani hepimize yapıyor. Onun içindir ki bu toplantılar önemlidir. Yeni bir durumla karşı karşıyayız. Şu ana kadar ilerleyiş, sürecin geldiği nokta önemli. Devletin yapması gerekenler var. Sadece güvenlik endişesi açısından bile mutlaka yapılması gerekenler var. Hukuksal zemin bu nedenle önemlidir. Sayın Öcalan’ın süreci yürüteceği şartlar ve imkanların sağlanması da önemlidir. Elbette bu sürece beklentiler yüklemek noktasında da farklı yaklaşımlarla yaklaşıldığını biliyoruz. Bunu yaklaşımları yeniden değerlendirmeleri gerektiğini düşünüyorum.
Columbia örneği
„Bu süreci en iyi karşılaştırabilecek örnek Columbia’dır. Bizim yolumuz barış konusunda uzun. Bütün önemli eğilimlerin tersine bir yürüyüş başlamıştır. Sürecin başlama şekli bir diğer süreçlerden farklı. Silaha koşu varken, silahtan uzaklaşma hedefini ortaya koyuyor. Bu aslında devrimci. Otoriterlik almış başını giderken demokratik toplum hedef olarak konuluyor, eşitlik hedefi konuluyor. Türkiye’de sadece Kürt sorununu değil, demokrasi, eşit ve birlikte yaşamı hedef alan bir süreç.“
*Mehmet Emin Ekmen
„Çözüm süreci değil, barış süreci“
DEVA Partisi Milletvekili Mehmet Emin Ekmen ise şunları söyledi:
„Bu süreç dünyada ki hiç bir sürece benzemiyor. Bu model başka bir yerde denenir mi, bu kadar sorumluluk alacak bir Öcalan ve bu kadar büyük bir dönüşüm yaşayacak bir Bahçeli görmek zor. Bu bir çözüm süreci değil, barış sürecidir. Burada bir çözüm paketi yok, liderlerle anlaşılmış bir büyük bir metin yok. Aslında 93’ten beri denenmiş ama başarılamamış bir süreçten bahsediyoruz. Bizim görevimiz bu süreci yürütenlere eşlik etmek. Bu sürecin dar bir kadro arasında yapılamasını sağlıklı bulmuyorum. Elitler arasında yapılan bir süreçten söz ediyoruz ama bu sürecin daha genişlemesinden yanayım. Fesih kararından silahların bırakılması süresi arasında devlet tarafında da arka planda bir işleyiş olmalıydı.“
*Prof. Dr. Hans Lukas Kieser
„Kürtler sürecin öznesi“
Mütevelli Heyeti Üyesi Prof. Dr. Hans Lukas Kieser, konferansın kapanış konuşmasında şunları söyledi:
„Kürtler ve demokratlar bu sürecin objeleri değil, özne durumundadırlar. Gördüğüm kadarıyla demokrasi belirleyici bir kavram olarak önümüzde durmaktadır. Mesela Lozan Sözleşmesi bir barış anlaşmasıydı, Türkiye için bir doğum belgesiydi. Ancak demokratik barış çok uzun bir süreç gerektirir. Herkeste olmasa bile önemli aktörlerde ufuktaki bir barış olarak gözüküyor. Demokrasi olmaksızın, bizi doğru bir yere götürmez. Demokrasi bugünkü otokrasiye hayır diyor. Toplumun belirli bir kesimini kayıran süreçlerin sağlıklı olmayacağını biliyoruz.
„Şimdi ne yapacağız? Hangi adımları atacağız? Bir sürü çelişki ve paradoks var. Ankara tarafından şu ana kadar demokratik çözüm sürecine yapılan katkılar çok az. Medya ve devlet sadece bir terörden bahsediyor. Bu şiddet sarmalını aşmak aslında bir kazanımdır. Orada bir güvensizlik olduğundan söz ediliyor. Özellikle kötümserlik demiyorum, iyimser olmak, aynı zamanda iyi perspektifler hazırlamak, sunarak siyasete yön verebiliriz. Endişelerimizi, şüphelerimizi dile getirerek, pragmatik olmak, gelecekte farklı senaryolarla cesur, mütevazi adımlarla önümüze açılabilir.
„Demokrasi toplumdan gelir“
„Başlangıçta Öcalan ile konuşmak bile çok önemli bir adımdır, farklı amaçlarla Öcalan’a gitmiş olsa bile. Burada sağlıklı bir şüphecilikle yaklaşmak önemlidir. Bu çok sisli bir gündü ve burada eleştirel sesler de dile getirildi. Bu önemliydi. Demokrasi toplumdan gelir. Kürtler onlarca yıldan beri siyasi ve kültürel alanda bir sermaye oluşturdu. Bu alttan gelen bir hazinedir ve önemlidir. Ben demokrasiye inanan bir insanım. Tabandan gelme önemli bir nokta.
„Ankara cesur değil“
„Ankara hükümeti şu ana kadar pasif duruyor. Çok cesur adımlar atmadı. Özellikle gerillaların topluma kazandırılması. Silahlarını yakan gerillaların Türkiye’ye gelmesi mümkün kılınabilinirdi. AİHM kararına rağmen Demirtaş tahliye edilmedi. Ancak yapılmamış olanlara çok takılmamak lazım. Şu anda Ankara adım atmak zorunda. Ankara’nın bu sürece ihtiyacı var. Kürt toplumu daha güçlü şekilde bir araya gelebiliyor önceki sürece göre. İki tarafından bir birine ihtiyacı var ve bunun daha da derinleşmesi gerekiyor.“
*İçerik ve fotoğraflar „QAD-Barış Meydanı“ X hesabından alınmıştır.
(AB)