Türkiye’de taciz ya da cinsel saldırının hedefindeki birçok kadın, yaşadığı şok ve korkunun ardından “Şimdi ne yapmalıyım?” sorusuyla baş başa kalıyor.
O anki çaresizlik ve yalnızlık duygusu çoğu zaman kadınları susmaya itiyor. Sessizliği bozanlar ise bu kez başka bir engelle karşılaşıyor: Yargıya başvurulduğunda şikâyet dosyalarını inceleyen faillerin mağdurun adresine ve kişisel bilgilerine ulaşabilmesi. Kadınların “Güvende olmayacağım” kaygısı, çoğu zaman adalet arayışını başlamadan bitiriyor.
Tam da bu noktada kadın dayanışmasının ve doğru bilgilendirmenin önemi büyüyor. Çünkü yaşanan saldırının hiç olmaması en büyük dilek olsa da, olduğunda ne yapacağını bilmek, haklarına sahip çıkabilmek ve yalnız olmadığını hissetmek kadınların en güçlü dayanağı. Mor Çatı avukatlarından Funda Ekin, kadınlara adım adım neler yapabileceklerini bianet için anlattı.
İlk adım: Kendi güvenliğini almak
Ekin, taciz ya da cinsel saldırıya uğrayan bir kadının öncelikli olarak kendi güvenliğini sağlaması gerektiğini belirtiyor:
*Sokakta veya toplu taşımada güvenli bir bölgeye gitmek, varsa karakola yönelmek,
*Güvenlik kameralarının incelenmesini talep etmek,
*Yanında biri varsa faili tarif etmek,
*Yüksek sesle bağırarak yardım istemek, tacizin kesilmesi açısından önemli olabilir.
Kadınların şok haliyle donup kalabileceğini, hiçbir şey yapamadan olay yerinden uzaklaşabileceğini hatırlatan Ekin, bunun da çok sık rastlanan bir durum olduğunu belirtiyor.
Delilleri korumak çok önemli
Cinsel saldırı durumlarında delillerin yok edilmemesi büyük önem taşıyor.
*Kıyafetleri çıkarmamak, yıkanmamak, vücuttaki iz ve bulguları silmemek,
*Fail tanınıyorsa mesaj, arama kayıtları gibi dijital verileri saklamak,
*Mümkünse doğrudan karakola ya da hastaneye başvurmak gerekiyor. Ayrıca savcılığa da başvurmak gerekiyor.
Ekin, kadınların karakola gitmekte zorlandıkları durumda üniversite hastanelerinin adli tıp birimlerine veya devlet hastanelerine başvurabileceğini, burada da polisin sürece dahil edildiğini söylüyor.
Adres gizliliği ve 6284 Sayılı Kanun
Birçok kadının şikâyet sonrası failin adres bilgilerine ulaşabileceği kaygısıyla adalete başvurmadığını belirten Ekin, bu konuda kadınların yasal hakları olduğunu hatırlatıyor:
*6284 sayılı Kanun kapsamında failin yaklaşmaması için koruma tedbiri alınabilir.
*Fail ile aynı iş yerinde çalışılıyorsa iş yeri değişikliği talep edilebilir.
*Kadının adres ve kişisel bilgileri gizlenebilir; bu durumda şikâyet dilekçesinde kendi adresi yerine Şönim’in (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi) adresi yer alır.
“Kadınlar yalnız değil”
Ekin, kadınların süreçte yalnız olmadığını vurguluyor:
*Avukat tutma imkânı olmayanlar baroların kadın hakları merkezlerinden, adli yardım birimlerinden ve CMK servislerinden destek alabilir.
*Mor Çatı gibi kurumlar aranarak her aşamada hukuki bilgi alınabilir, dilekçeler kontrol ettirilebilir.
*Cinsel saldırı davalarında mağdur hakları kapsamında kadınlara avukat atanması mümkündür.
*Duruşmalara yalnız gitmemek, kadın dayanışmasından güç almak süreci daha kolay kılar.
İstanbul Sözleşmesi olsaydı…
Türkiye’nin çekildiği İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlükte olması halinde kadınların çok daha kapsamlı destek mekanizmalarına erişebileceğini belirten Ekin şunları söylüyor:“Cinsel taciz ve cinsel saldırı merkezleri kurulacak, kadınlar 7/24 ücretsiz destek hattından haklarını öğrenebilecek, ifade alma ve delil toplama süreçleri çok daha kolaylaşacaktı. Bugün bunlardan mahrum bırakıldık.”
Ekin, sözlerini şöyle bitiriyor:“Gönül ister ki bu saldırılar hiç yaşanmasın. Ama olduğunda ne yapacağımızı bilmek, adalete erişim hakkımızı kullanabilmek, dayanışma ağlarımızı güçlü tutmak biz kadınları korur ve güçlendirir.”
Taciz ve tecavüz karşısında nereye başvurabilirsiniz?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 183 Sosyal Destek Hattı, kadınların acil yardım ve yönlendirme alabileceği bir kanal.
Birçok belediye, özellikle büyükşehir belediyeleri, Kadın Danışma Merkezleri ve Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) aracılığıyla hukuki, psikolojik ve sosyal destek sunmaktadır. Ayrıca Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, Kadın Dayanışma Vakfı, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu gibi sivil toplum örgütleri kadınlara ücretsiz hukuki danışmanlık, barınma desteği ve psikolojik destek sağlamaktadır.
Ayrıca destek almak için Susma Bitsin’e, Oyuncular Sendikası’na ve Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’ne de başvurabilirsiniz.
Daha detaylı bilgi için Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’nin bu bilgilendirme sayfasından yararlanabilirsiniz.
Utancı iade etmek: İfşalar ve dayanışma
27 Ağustos 2025
Erkek Şiddeti Çetelesi
12 Aralık 2024
(EMK)