Diyarbakır Barosu tarafından „Çözüm ve diyalog: Barışın inşası için yeni bir başlangıç“ şiarıyla, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bir otelde toplantı düzenlendi.
Toplantıya, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Keskin Bayındır, Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü Meral Danış Beştaş ve çok sayıda siyasi parti, demokratik kitle örgütü temsilcisi katıldı.
“Süreçten umutluyuz”
Mezopotamya Ajansı’nın aktardığına göre, toplantıda konuşan DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, süreci başarıya ulaştırma noktasında ne kadar kararlı ve samimi olduklarını herkese kanıtlayacaklarını dile getirdi.
Süreçten umutlu olduklarını dile getiren Bakırhan, „Bu süreci güvenlik zemininden diyalog zeminine çekmek için bütün çabayı ortaya koyduk. Geçen bir yılda önemli şeyler oldu. Çatışmaların neredeyse olmaması çok önemliydi. Yine diyalog sürecinin bir yıldır devam etmesi de bu kadar kıymetlidir. Mecliste Kürt meselesinin tartışıldığı komisyonun kurulması da önemliydi” dedi.
“İktidar daha cesur davranabilirdi“
“Fakat bu geçen bir yıla bakınca aslında daha önemli bir noktada olabilirdik” diyen Bakırhan, “Bir yıl içinde bölgeyi rahatlatabilecek adımların atılmasını hep birlikte sağlayabilirdik. Adalet, hukuk, yerel demokrasi konusunda iktidar daha cesur davranabilirdi. Ama şunu söyleyebilirim; tüm provokasyonlara, karşı duruşlara rağmen bir yıldır sürecin devam etmesi çok kıymetli ve tarihidir. Bu sürecin bozulması için birileri neredeyse cenaze marşı çalmak için büyük heves içinde yaşıyorlar. Ama çok heveslenmesinler. Sayın Öcalan ve partimiz kimseyi bu konuda heveslendirmeyecektir. Çünkü biz bu sürecin yürümesi için elimizden gelen çabayı ortaya koyacağız. Bu sürecin barışla, demokratik toplumla buluşması için çalışmaları sürdürme konusunda kararlıyız“ şeklinde konuştu.
“Meclis artık barış yasalarını gündemine almalı”
Meclis’teki komisyonun yeterince toplumun dinamiklerini dinlediğini, artık yeni bir sayfa açmanın zorunluluk olduğunu ifade etti. Bakırhan, şöyle devam etti: „Bugüne kadar akademisyenler, barolar, sivil toplum örgütleri, bu meseleyi birebir yaşayan ve bunun ceremesini çekenlerin aslında Mecliste öne sürdükleri talepleri alt alta sıralarsak ve sadece Meclis’te söylenenleri hayata geçirebilirsek, sorun büyük ölçüde çözülmüş olacak. Sorunu yaşayanların ortaya koyduğu çözüm öneriler var. Komisyonun bunları değerlendirmesini bekliyoruz. Meclis artık barış yasalarını gündemine almalı. Geldiğimiz nokta biraz o. Meclisin açılmasıyla birlikte en başta geçiş yasaları olmak üzere, TMK, TCK gibi temel yasalar, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, infaz kanunlarını hızlı bir şekilde gündemine almalı ve bunları hızlı bir şekilde Meclisten geçirmeli. Bunların toplumun temel beklentileridir. Yine Demokratik entegrasyonun hayata geçirilmesi için de yasalar hayata geçirmeli. Demokratik entegrasyon başta Kürtler olmak üzere herkesin hukuk içerisinde, eşit yurttaşlar olarak yaşaması demektir. Aynı zamanda birlikte yaşamanın formülüdür.”
“Öcalan’ın özgür koşulları sağlanmalı”
Abdullah Öcalan’ın da koşullarının düzeltilmesi gerektiğini vurgulayan Bakırhan, konuşmasını şöyle tamamladı: „Bu sürecin en önemli aktörü İmralı’da tutuluyor. Çok önemli bir barış yürütüyor. 26 yıldır tutsak olan, toplumla bağı kesilen Sayın Öcalan’ın barış diploması konusunda ortaya koyduğu çaba kıymetlidir. Sayın Öcalan’ın özgür koşulları artık sağlanmalıdır. Sayın Bahçeli’nin söylediği umut hakkı için artık gerekli adımlar atılmalıdır. Kulak tıkamanın bir gereği yoktur. Bu süreç demokrasi ve barış üzerine kurulmuştur. İkisi arasında tercih yapmıyoruz.”
Roj Girasun: Kürtlerin 3’te 2’sinin süreçten beklentisi Demirtaş’ın serbest bırakılması
24 Eylül 2025
“Somut adımlar atılmadı“
Diyarbakır Barosu Başkanı Abdulkadir Güleç de süreç kapsamında Mecliste kurulan „Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’na“ işaret ederek, komisyonun farklı kesimlerden kişileri dinlemesinin önemli olduğunu fakat çözüm adımları için tek başına yeterli olmadığını söyledi. Güleç, „Bir yandan barışa dair umut tohumları ekilirken, öte taraftan özellikle Kürt toplumunun kaygıları giderilmedi. Toplumun beklentilerine bu süreç cevap olamadı. Atılması gereken somut adımlar atılmadı“ dedi.
Çözüm için hasta tutsaklar, örgüt üyelerinin toplumsal hayata katılımı gibi birçok alanda derhal yasal değişikliklerin yapılması gerektiğini ifade eden Güleç ancak yasa ve anayasanın uygulanmadığı konular olduğunu da belirtti.
Bu konuda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) Halkların Demokrasi Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve Abdullah Öcalan hakkındaki „umut hakkı“ kararını hatırlattı.
Güleç, “Eğer yeni bir süreçten bahsedeceksek, barışı bu toprakta hakim kılacaksak, Türkiye kararı uygulamalı. Sayın Öcalan ve diğer ağırlaştırılmış müebbet alan mahpusların umut hakkının uygulanması da bu sürecin başarısı için önemlidir. Bütün toplumsal kesimleri dahil ederek, herkes sorumluluk alarak Kürt meselesinin kalıcı çözümü için bir çalışma içinde olmalıdır“ diye konuştu.
“Yasal düzenlemelerin yapılması gerekli”
Komisyonda Barış Anneleri Meclisi üyelerinin Kürtçe konuşmasının engellenmesi, Amedspor’un Kürtçe reklamla sahaya çıkmasına para cezası kesilmesinin sürece dair beklentide duygu kırılması, umutsuzluk yaratacağını vurgulayan Güleç, „86 milyon yurttaşı kapsayacak, toplumsal sözleşmeye dayalı demokratik, özgür ve herkesin kendisini içinde bulabileceği bir anayasanın yapılması ihtiyaç olduğu kadar, zorunluluktur. Kürtlerin ana dilde eğitim hakkından tutalım, kamusal alanda çeşitli engellerle karşılaşmalarını engelleyecek, yasal düzenlemelerin yapılması gereklidir“ ifadelerini kullandı.
(AB)