Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile Dışişleri Bakanlığındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Suriye’deki durumu değerlendirirken „Lazkiye’de başlayan olaylar, daha sonra Süveyda’daki hareketlilik, YPG’nin bir türlü sisteme entegre olmamadaki oyunbozanlık rolü gösteriyor ki Suriye’de açılan bu olumlu sayfanın, insanların umduğu gibi, istediği gibi gitmesi bir hayli zor olacak gözüküyor. Burada bir meydan okuma var.“ dedi.
Selvi, „Şam güçleri SDG’ye operasyon yapacak“
Hürriyet gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi de, Ankara’daki görüşmeler sürerken Şam yönetiminin, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolündeki bölgelere yönelik kapsamlı bir askeri operasyon hazırlığı içinde olduğunu öne sürdü. Selvi’nin Hürriyet’te yer alan yazısına göre, operasyon hazırlığının temel nedeni, Fidan ve Şeybani’nin yakınmaları temelinde SDG’nin 10 Mart’ta imzalanan anlaşma kapsamındaki silahsızlanma ve Suriye ordusuna entegre olma taahhütlerini yerine getirmemesi.
Fidan: „Süveyda’daki çatışmayı İsrail kışkırtıyor“
Fidan, ABD, Ürdün, Suriye ve güneydeki Bedevi aşiretlerin bir araya gelerek, sorunu barışçıl bir şekilde çözme arayışını olumlu bulduklarını dile getirdi.
Süveyda’daki çatışmalar için İsrail’i suçlayan Fidan „İsrail yönetimine, İsrail halkına tavsiyemiz sizin güvenliğiniz komşunuz olan ülkelerin zayıflığından, kaos içerisinden bulunmasından geçmiyor. Bu ülkelerin tam tersine müreffeh, istikrarlı bir durum içerisinde bulunmasından geçiyor.“ dedi.
„Herkes elini taşın altına koymalı“
Hakan Fidan, Suriye’de istikrarın bozulmasından yarar umanların girişimleri dolayısıyla „Lazkiye’de, Süveyda’da ve YPG’nin şu anda işgali altında bulunan bölgelerdeki istikrarsızlaştırma hareketlerinin belli ölçüde devam ettiğini“ iddia etti.
Şam’daki geçici yönetimin ise „[…] uluslararası toplumun da tavsiyesine uyarak -kendilerinin de çizgisi ve anlayışı bu yönde- sadece Arapların değil, diğer mezheplerin, inançların, azınlıkların da kendilerini eşit hissedecekleri bir Suriye’yi hayata geçirmenin vizyonu içerisinde [olduklarını]“ ileri sürdü.
Fidan, el birliğiyle herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini söyledi: „Dürzilerin hakları korunmalı, kimlikleri, canları, malları korunmalı. Aleviler, geçmişte Esed döneminde yapılanların sorumlusu ve müsebbibi gösterilmemeli. İntikam hareketleri içerisinde bulunulmamalı. Kürtlerin tarihsel olarak men edilmeye çalışılan kimlikleri, kültürleri aziz kabul edilip onlara yönelik bir sıkıntı olmamalı.“ dedi.
„YPG tehdit olmaktan kendisini çıkarmalı“
Dışişleri Bakanı, „(Suriye’de) Türkiye’nin güvenlik taleplerinin tatmin edilmediği bir ortamda bizim burada rahat durma şansımız yok.“ dedi ve Erdoğan’ın da bunu defaatle dile getirdiğini bildirdi.
Fidan, „YPG’ye çağrım, dünyanın dört bir yanından topladıkları teröristlerle Türkiye ve bölge için tehdit olmaktan çıkarsınlar kendilerini bir an önce.“ ifadesini kullandı.
Fidan, konuşması sonrasında gzetecilerin sorularını yanıtlarken de Suriye Demokratik Güçleri dememeye özen göstererek „YPG“ olarak nitelediği, Kürtlerin öncülüğündeki savunma güçlerini hedef aldı.
Fidan „Artık YPG’nin de YPG yönetim kadrolarının da zaman kazanma, zamana oynama politikasını bırakması lazım. Bekledikleri karışıklık çıkmayacak. Çıksa bile onların istediği bir sonuç hiçbir zaman gerçekleşmeyecek.“ dedi.
Şeybani: „Haseke Konferansı, Suriye halkını temsil etmiyor“
8 Ağustos’ta Haseke’de Kürtler, Aleviler ve Dürzilerin katıldıkları konferansa değinen Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, „Haseke Konferansı, Suriye halkını temsil etmiyor ve başarısız bir girişim oldu.“ dedi.
Konferansın Süveyda’daki olayları istismar etmeye çalıştığını vurgulayan Şeybani, ayrıca bu toplantının, YPG’nin devlet kurumlarına entegrasyon anlaşmasının ihlali anlamına geldiğini belirtti.
Haseke Konferansı
Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseke ilinde, 8 Ağustos 2025’te düzenlenen konferans, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile bu yapının çatısı altındaki siyasi kurumlar—özellikle Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Demokratik Suriye Meclisi (MSD) ve Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi—tarafından organize edildi. Konferansın ev sahipliğini SDG dış temsilcisi İlham Ahmed üstlenmişti.
Konferansta Kürt, Arap, Süryani, Ermeni, Türkmen, aşiret temsilcileri ve Şam rejiminin siyasal olarak içermeye yanaşmadığı diğer toplumsal gruplar bir araya geldi. Diyalog, barış ve birlik mesajlarının öne çıktığı Konferans’ta katılımcılar “çoğulculuk tehdit değil, birliğin zenginliğidir” mesajıyla birlikte, ademi merkeziyetçi (veya federalizme benzer) bir model talebini öne çıkardı. Özellikle Dürzi lider Hikmet el-Hicri ve Alevi Konseyi Başkanı Şeyh Gazal, bu görüşü destekledi.
Konferansta Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi (MSD) temsilcileri, kadınların karar alma süreçlerinden dışlanmaması ve ademi merkeziyetçi sistemin bu temsili garanti etmesi gerektiğini vurguladı. Leyla Qereman (MSD Eş Başkanı) “konferansın siyaseti ahlaka döndürmesi” gerektiğini; Hisên Osman (Yürütme Meclisi Eş Başkanı) ise “halkların fedakarlığına layık bir gelecek” inşası çağrısında bulundu.
Şam yönetiminin tepkisi
Konferansın ardından, Şam yönetimi, bu etkinliği 10 Mart Mutabakatı’na aykırı, “kırılgan bir ittifak” göstergesi ve ülkenin iç işlerine müdahale olarak değerlendirdi. Bu nedenle Paris’te planlanan SDG ile görüşmelere katılmayacağını açıkladı.
Süveyda çatışmaları ve Dürzilerin geleceği
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Süveyda ilinde yaşanan gelişmelere değinerek, „Süveyda’da olanlar Suriye’de oluyor tabii ki, bizim halkımıza karşı oluyor. Devletimiz onlardan sorumlu. Suriye’de olup bitenler İsrail tarafından oluşturuluyor.“ dedi.
Suriye’nin barış süreci olmasını istediğini, Süveyda’nın Suriye tarihinde önemi olduğunu vurgulayan Şeybani, „Dürziler Suriye toplumunun bir parçasıdır ve onları hiçbir şekilde dışlamak gibi bir niyet bulunmuyor, bunu İsrail öne sürmektedir.“ ifadelerini kullandı.
Şeybani, Dürzilerin ileri gelenleriyle her zaman görüşüldüğünü belirterek, aklın galip gelmesi gerektiğinin altını çizdi.
SÜVEYDALI GAZETECİ DİAA EL-SEHNAVİ İLE SÖYLEŞİ
“Süveyda’da çözüm istiyorlarsa insanları ekmek ve suyla sınamamalılar”
9 Ağustos 2025
„Suriye’nin bölünmesi isteniyor“
Şeybani, bugün de yeni sorunlarla karşı karşıya olunduğunu ifade ederek, „Önceki yıllardaki gibi İsrail’in tekrar eden tehditleri Suriye’nin egemenliğine göz koymuştur. Vatandaşlarımızın güvenliğini tehlikeye sokuyor.“ diye konuştu.
Tüm bölgede istikrarın sağlanmasını istediğini söyleyen Şeybani, doğrudan ve doğrudan olmayan dış etkenler olduğuna işaret etti.
„Suriye’nin bölünmesi isteniyor“ diyen Şeybani, bu girişimlerle mezhepsel ve ideolojik olarak bölünmenin amaçlandığını vurguladı.
Türkiye ile ekonomik ilişkiler
Şeybani, Türkiye ile ekonomi, güvenlik ve yeniden imar alanlarında koordinasyonun önemini vurgulayarak „Suriyelilerin ülkeye dönüşü için zemin hazırlamaya çalışıyoruz.“ dedi.
Ekonominin Suriye’nin yeniden imarı ve kalkınması için hayati önemde olduğunu belirten Şeybani, „Askeri ve güvenlik alanlarında koordinasyon içinde olmalı, sınırlarımızı korumalıyız. Suriye’nin toprak bütünlüğü ve istikrarı, bölgenin istikrarı demektir.“ diye konuştu.
Şeybani, ayrıca, Suriye’nin yanında yer alan ülkelerin desteğinin büyük önem taşıdığına dikkati çekip, Türk hükümeti ve halkına teşekkür ederek „Suriye’ye verdiği destek için Türkiye’ye minnettarız. İşbirliği ve dayanışma, bölgenin geleceği için vazgeçilmezdir.“ ifadelerini kullandı.
Türkiye ile siyasi işbirliğini güçlendirmenin Suriye’ye de olumlu yansıyacağını belirten Şeybani, bu çerçevede Türkiye ile ikili ve uluslararası konuları ele aldıklarını aktardı.
Amman görüşmeleri
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi’nin davetiyle Amman’da düzenlenen Süveyda konulu üçlü görüşmeye değinen Şeybani, „Ürdün’de bir araya geldik. ABD Özel Temsilcisi Tom Barrack da vardı. Yaşananlar Suriye’de oluyor, haklarımıza karşı bir durum var ve devletimiz bu konuda sorumludur.“ dedi.
Suriye’deki sorunların büyük ölçüde İsrail kaynaklı olduğunu dile getiren Şeybani, Süveyda’da barış sürecinin başlamasını istediğini ifade etti.
Şeybani konuşmasının sonunda, Türkiye’nin desteğine teşekkür ederek Suriye’nin istikrarının bölge istikrarı anlamına geldiğini ve bu sürecin uluslararası destekle ilerlemesi gerektiğini vurguladı.
(AEK)