Günümüzde teknoloji destekli cinsel şiddet, hem çevrim içi hem de fiziksel ortamlarda giderek yaygınlaşıyor. Bu şiddet; kadınları ve LGBTİ+’ları hedef alan kadın düşmanlığını ve homofobiyi normalleştiren dijital ekosistemler üzerinden, ya da bireylere yönelik fotoğraf manipülasyonu, cinsel içerikli şantaj ve deepfake gibi yöntemlerle ortaya çıkabiliyor.
Dijital şiddet yalnızca bir “internet sorunu” değil; gençlerin hayatını doğrudan etkileyen flört şiddetinin de bir parçası.
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği (CŞMD), özellikle teknoloji destekli flört şiddetine dikkat çekiyor ve şu uyarıyı yapıyor: “Bu, artık gençlerin duygusal dünyasını, güvenlik hissini ve gelecekteki ilişkilerini derinden etkileyen bir sorun.“
‘Sevgi’ değil kontrol
Dijital flört şiddeti çoğu zaman “kıskançlık”, “ilgilenme” ve “koruma” gibi romantikleştirilmiş söylemlerle başlıyor.
Ayşe’nin yaşadıkları buna örnek:
Ayşe: “Konumumu sürekli açık tutmamı istiyordu. Başta hoşuma gitmişti ama sonra kendimi izleniyormuş gibi hissettim.”
Arkadaşı Elif: “Bu sevgi değil, kontrol. Kimse senden şifrelerini, konumunu ya da özel mesajlarını paylaşmanı isteyemez.”
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, gençler arasında “güvenlik” gerekçesiyle normalleştirilen bu davranışların aslında flört şiddetinin dijital biçimi olduğuna dikkat çekiyor.
Cinsel İçerikli Şantaj (Sextortion)
Dijital flört şiddetinin farklı biçimlerinden biri de sextortion; yani cinsel içerikli şantaj.
Ece: “Başıma inanılmaz bir şey geldi. Birisi benim özel fotoğraflarımı ele geçirmiş, paylaşmakla tehdit ediyor. Eğer para göndermezsem herkese yollayacağını söylüyor.”
Mert: “Bu cinsel içerikli bir şantaj. Kesinlikle ödeme yapma. Bu bir suç, senin hatan değil. Mesajları ve tehditleri silmeden sakla, ekran görüntüsü al. Sonra polise ya da siber suçlar birimine başvur. Ayrıca platformu da şikâyet et.”
CŞMD, “Kişi özel fotoğraf göndermişse, başına gelenlerden sorumludur” mitinin son derece zararlı olduğunun altını çiziyor. Onaya dayalı olarak paylaşılan bir görüntünün, sonradan tehdit aracı hâline getirilmesi cinsel şiddet ve mahremiyet ihlali.
Ailelere ve Öğretmenlere Çağrı: “Konuşmaktan Kaçmayın”
Dernek, dijital flört şiddetini önlemede yetişkinlerin rolüne dikkat çekiyor. Gençlerin şiddeti fark etmesi ve yardım istemesi için kritik öneme sahip. CŞMD, “Güvenli ilişki nedir, onay ne demektir, kişisel sınırlar nasıl korunur?” gibi soruların aile içinde, sınıfta ve gençlik çalışmalarında konuşulması gerektiğini vurguluyor.
Delil toplama ve içeriklerin kaldırılması
Dijital şiddetle karşılaşıldığında yaşananları doğru biçimde belgelemek ve içeriklerin hızlıca kaldırılmasını sağlamak hem güvenlik hem de hukuki süreçler açısından kritik önem taşıyor.
Dijital içerikler hızla yayılabildiği için delil toplama ve başvuru adımlarını doğru sırayla uygulamak büyük önem taşıyor. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, bu süreçte izlenebilecek temel adımları ve başvurulabilecek kurumları ise şöyle sıralıyor:
Dijital şiddet yaşandığında ilk adım tespittir.
• Mesajları, e-postaları veya paylaşımları silmeden kaydedin. • Fail içeriği silebileceği için hemen ekran görüntüsü alın. • Resmi tespit için Türkiye Noterler Birliği’nin e-tespit sistemi kullanılabilir
(E-tespit 7/24 ücretsizdir; noterden belge olarak onaylanabilir.)
Üçüncü kişilere açık içeriklerde: • BTK’ya çevrimiçi bildirim bu adrese yapılabilir.
Dijital şiddet içeren bir paylaşım kamuya açık şekilde yapıldıysa en kısa sürede kaldırılması talep edilebilir.
Başvuru yolları: • İçerik sağlayıcısına başvuru • Yer sağlayıcısına başvuru • Sulh ceza hâkimliğinden erişimin engellenmesi talebi • 6284 kapsamında koruyucu ve önleyici tedbir kararları • Polis, jandarma, savcılık başvuruları
Belirli suç tipleri (intihara yönlendirme, çocuk istismarı, müstehcenlik, özel hayatın gizliliği ihlali vb.) için BTK’ya ihbar mümkündür.
Detaylı hukuki bilgi ve başvurulabilecek kurumlar için buraya tıklayabilirsiniz.
“Dijital alan da kamusal alandır”: Mücadele büyüyor
Dernek, flört ilişkilerinde sıkça rastlanan kıskançlık, konum takibi, şifre isteme, hesap kontrolü gibi davranışların çoğu zaman “ilgi” ya da “koruma” söylemleriyle meşrulaştırıldığını belirtiyor. Oysa bu davranışlar, özellikle gençler arasında sınır ihlali ve kontrol mekanizmalarının en yaygın biçimleri olarak öne çıkıyor.
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, dijital şiddetin görünmez kalan tüm biçimlerini görünür kılmak amacıyla 16 Günlük Aktivizm kapsamında herkesi dijital dayanışmayı büyütmeye davet ediyor:
“Kamusal alanları nasıl terk etmiyorsak, dijital alanı da terk etmiyoruz. Çevrimiçi şiddete karşı dayanışmayı büyütmek hepimizin sorumluluğu.”
Gençler için kaynaklar
Gençler için Güvenlik Planı:
Gençler için Güvenli İlişkiler Kılavuzu:
Kampanya Hesapları:
Instagram: https://www.instagram.com/cinselsiddetlemucadeledernegi/ X (Twitter): https://x.com/cs_mucadele Facebook: https://www.facebook.com/cinselsiddetlemucadele YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCR0Kp869kbEbxMSQWa209vQ
(EMK)