Afrika Boynuzu’nun en tartışmalı bölgelerinden biri olan Somaliland, son dönemde uluslararası gündemin en çok konuşulan başlıklarından biri haline geldi. Somali’den tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden ancak uzun yıllar boyunca tanınmayan Somaliland, İsrail’in “ülke” olarak tanıma kararı sonrası dünya siyasetinde kritik bir konuma yerleşti. Hem coğrafi konumu hem de siyasi geçmişi nedeniyle dikkat çeken Somaliland, “Somaliland nerede?”, “Somaliland bağımsız mı?” ve “Somaliland’ı neden konuşuyoruz?” sorularıyla merak ediliyor.
SOMALİLAND NEREDE BULUNUYOR?
Somaliland, Afrika Boynuzu’nda yer alan ve Somali’nin kuzeybatı kesiminde bulunan de facto bir devlettir. Kuzeyde Aden Körfezi, batıda Cibuti, güney ve batıda Etiyopya, doğuda ise Somali ile komşudur. Başkenti ve en büyük şehri Hargeisa’dır. Yaklaşık 176.000 kilometrekarelik yüzölçümü ve milyonları bulan nüfusuyla bölgede önemli bir yerleşim alanıdır.
SOMALİLAND NEDEN GÜNDEMDE?
Somaliland, 1991 yılında Somali’den tek taraflı bağımsızlığını ilan etti ancak uluslararası toplum tarafından uzun süre tanınmadı. Bölge, 2024 sonrası yaşanan gelişmeler ve özellikle İsrail’in Somaliland’ı “ülke” olarak tanımasıyla yeniden küresel gündemin odağına yerleşti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Somaliland yönetimi arasında gerçekleştirilen karşılıklı tanıma süreci, uluslararası politik dengeleri de etkileyen bir adım oldu.
Ayrıca Somaliland ile Etiyopya arasında 1 Ocak 2024’te imzalanan mutabakat zaptı, bölgede tansiyonu yükseltti. Etiyopya’nın denize erişim talebi ve Somaliland’ın bu konuda attığı adımlar Somali yönetiminin sert tepkisine yol açtı. Türkiye’nin devreye girerek başlattığı Ankara Süreci kapsamında gerçekleştirilen görüşmeler sonrasında Somali’nin toprak bütünlüğünün teyit edilmesi ve krizin iş birliği çerçevesine taşınması amaçlandı.
SOMALİLAND’IN SİYASİ YAPISI
Somaliland, üniter başkanlık sistemli bir cumhuriyet olarak yönetilmektedir. Devlet başkanı, başkan yardımcısı, parlamenter yapı ve güçlü bir yerel idari düzen ile kendi içinde istikrarlı bir yönetim modeli kurmuştur. Bağımsızlık ilanından bu yana kendi parasını, idari sistemini ve güvenlik yapısını yöneten Somaliland, fiili bir devlet yapısı sürdürmektedir.
SOMALİLAND’IN KISA TARİHİ
1884 – İngiliz himayesinin başlaması
26 Haziran 1960 – Somaliland Devleti’nin bağımsızlığı
1 Temmuz 1960 – Somali ile birleşme
18 Mayıs 1991 – Bağımsızlık Bildirgesi ve tek taraflı ayrılık
2001 – Mevcut anayasanın kabulü
SOMALİLAND’IN GÜNCEL ÖNEMİ
Somaliland bugün yalnızca bölgesel bir kriz başlığı değil, aynı zamanda Afrika Boynuzu’nun güvenliği, ticaret yolları, denize erişim siyaseti ve uluslararası tanınma tartışmalarının merkezinde yer alıyor. İsrail’in tanıması, Etiyopya ile ilişkiler, Somali ile yaşanan gerilim ve bölgesel dengeler Somaliland’ın siyasi ağırlığını artırıyor.
Somaliland, coğrafi konumu, siyasi tarihi ve güncel diplomatik gelişmeler nedeniyle dünya gündeminde güçlü şekilde yer almaya devam ediyor. Somaliland nerede sorusunun cevabı yalnızca haritada bir yer değil; aynı zamanda Afrika Boynuzu’nun jeopolitik geleceğinde önemli rol oynayabilecek bir aktör anlamına geliyor.
Somaliland nerede? Afrika Boynuzu’nda, Somali’nin kuzeybatısında yer almaktadır.
Somaliland bağımsız mı? 1991’de bağımsızlığını ilan etti ancak uzun süre tanınmadı. Güncel olarak İsrail tarafından tanınmıştır.
Somaliland’ın başkenti neresi? Hargeisa’dır.
Somaliland ile Somali arasındaki sorun ne? Somaliland kendini bağımsız devlet olarak görüyor, Somali ise bölgeyi ülkesinin ayrılmaz parçası olarak tanımlıyor.
Somaliland neden yeniden gündemde? İsrail’in tanıma kararı, Etiyopya ile anlaşmalar ve bölgede yükselen siyasi tansiyon nedeniyle gündemdedir.