Yönetmen Devrim Tekinoğlu, 3. Amed Uluslararası Film Festivali’nde gösterimi yapılan Ra belgeseli ile maddi ve manevi yaşam koşullarının Dêrsim Aleviliğini bir şekilde dönüşmeye zorladığına dikkatleri çekiyor
Amed Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde Ortadoğu Sinema Akademisi ve Sinebîr’in yürütücülüğünde süren 3. Amed Uluslararası Film Festivali devam ediyor. 84 filmin gösteriminin yapıldığı festivalde, film ve belgesel gösterimi ile atölyeler düzenleniyor. Festivalde gösterimi yapılan yapımlardan biri de “Ra” (Manevi Yol) adlı belgesel.
Yönetmen Devrim Tekinoğlu belgeselle doğa-insan ilişkisiyle ilgili orijinal bir inanç sisteminin modern dünyaya sunabileceği olasılıkları ortaya koymayı amaçlıyor. Belgesel, bu süreçte değişimin maddi ve manevi yaşam koşullarının Dêrsim Aleviliğini bir şekilde dönüşmeye zorladığını dikkate alıyor.
Belgeseline dair değerlendirmelerde bulunan Devrim Tekinoğlu, belgeseli çekme amaçlarının inanç asimilasyonuna dikkat çekmek olduğunu belirterek, “Belgeseli asıl çekmemizin temel motivasyonu Dêrsim’de inancın gittikçe asimile edilmeye çalışılmasıdır” dedi. Devrim Tekinoğlu, belgeselinin Dêrsim coğrafyasının kendisine ait olan, yüzyıllardır Dêrsimliler tarafından yaşatılmış inancın değiştirilerek bunun yerine başka bir inanç başka bir din devreye sokulmaya çalışmasını işlediğini söyledi.
‘Doğa içerisindeki doğumlarla bugüne kadar geldik’
Belgeselde doğa ve Alevilik ilişkisini de işleyen Devrim Tekinoğlu, anlattıklarının sadece bir inanç değil felsefesi olan bir yaşam biçimi olduğunu kaydetti. Devrim Tekinoğlu Alevilik inancının filmde yer aldığını belirterek, “Dêrsimlilerin dünden bugüne doğayla birlikte sürdürdüğü ilişkiyi anlatmaya çalıştık. Doğa içerisindeki gelişen her türlü ekonomik, sosyal ve kültürel hayatın anlatılmasını hedefledik. İnançta iki temel farklılık oluşturulmuş vaziyette. Birisi hak anlayışı üzerinden enerjiyle ilişkilendirmek, doğayla ilişkilendirmek ve yaratılıştan değil de varlıktan gelmeyi anlatan bir felsefedir. Yani yokluktan yaratılmadık, vardık varlık yoluyla çoğalarak bugüne geldik anlayışını anlattık. Varlıktan çoğalmanın da sayısız doğumla çoğalmanın da ittifak noktası olarak doğayı yani doğayı da dişil olarak kadın olarak yorumladık. Aslında sayısız doğumla doğa içerisindeki doğumlarla bugüne kadar geldik” dedi.
‘Her evin bir ocak olduğunu söylüyor’
Belgeselin inanç boyutuna da değinen Devrim Tekinoğlu, “Belgesel aslında çok net bir şekilde her evin bir ocak olduğunu, her evin bir inanç yeri olduğunu söylüyor. İnanç evin içerisinde, orada yanan ocakta başlıyor. Eğer bir ocakta ateş yanıyor ise orda artık inanç başlamıştır, yol ordadır. İnancın temel olarak sürdürüldüğü alanlar doğadır bunun da esas öğesi ziyaretlerdir. Ziyaretler kimi zaman bir ağaçtır, kimi zaman yüksek bir tepedir, dağdır. Ziyaretler buralarda sürdürülür. Yılda en az bir kez bir araya gelinir ve rızalık alınır. Bu rızalık alma ritüeli yani cemler, iktidar tarafından yasaklandığı için bedeli de çok ağır olduğu için daha az daha gizli bir şekilde yapılma yolunu seçilmiştir. Belirli bir zamandan sonra artık inancın kapalı alanlar içerisine alınmasına da vesilesi olmuştur” diye belirtti.
‘Doğaya karşı yapılacak her türlü müdahale Rêya Haq yaşam biçimine terstir’
1994 yılında Dersim’de köylerin yakılıp yıkılmasından sonra artık inancın kurumsal bir hal aldığını kaydeden Devrim Tekinoğlu, bazı Cemevlerinde Alevilik inancı ile alakası olmayan söylemlerin geliştiğine dikkat çekti. Rêya Heq inancına da değinen Devrim Tekinoğlu, “Rêya Heq inancının aslında temel olarak anlattığı şey budur; doğadaki bütün canlılar bir biri ile komşuluk ilişkisi içerisinde yaşamak ve bir biri üzerinde hakları vardır. Bu nedenle doğaya karşı yapılacak her türlü müdahale Rêya Haq yaşam biçimine terstir” diye konuştu.
Haber: Fethi Balaman – Müjdat Can MA
Режисьорът Деврим Текиноглу показва с документалния си филм "Ра", показан на третия международен филмов фестивал в Амед, че материалните и духовните условия на живот на алевитите от Дерсим...