Toplumsal ekoloji mücadelesini Akbelen’den Besta’ya kadar tüm yaşam alanlarının savunmasını toplumsal ahlak kurallarını da gözeterek birlikler oluşturmak, dayanışma duygularını güçlendirmek gerekmektedir
Doğan Kılıçkaya
AKP’nin ekolojik yıkım ve doğa katliamı Akbelen’den Besta’ya, İkizdere’den Amanos’a kadar aralık vermeksizin ülkenin her yanına yayılmış olmasına rağmen yaşam alanlarının korunması bir türlü toplumsal reflekse dönüşememekte, parçalı ve dağınık olan direniş ve mücadele caydırıcı olamamaktadır. Çünkü Türkiye toplumsallığı, demokrasiden yoksun siyaset geleneği yüzünden yaşadığı ağır dejenerasyonu da derinleştirmektedir.
Toplumsal dejenerasyon ekolojik kırılmanın da başlangıcı olmaktadır. İnsan, hem çevresine ve hem de içinde yaşadığı doğal ortama yabancılaştıkça beraberinde ahlak geriler ve dejenerasyon derinleşir. Dolayısıyla ekolojik mücadelenin diğer toplumsal sorunlarla bağı doğru kurulmadan da hem toplumsal ahlak gelişmez, hem de ekolojik mücadele de sonuç alıcı olamaz. Ekolojik mücadelenin sonuç alıcı olması için toplumsallığımızı güçlendirmemiz gerekmektedir. Salt başka başka nedenlerden ötürü katıldığımız mücadele ortaklıkları bizi toplumsallaştırmazsa hiçbir sorunumuzu da çözemeyiz. Biliyoruz ki, toplumsal sorunların hepsi insan eliyle yaratılmış sorunlar olduğundan çözümü de ancak insanın kendisinde başlattığı düzeltme hareketiyle mümkün hale gelecektir.
Nasıl ki devlet kurallar bütünlüğüne dayanarak kendisini var ediyorsa, toplumsallık da birlikte var olma ve yaşama diyalektiğinin gönüllü ölçülerini oluşturur. Yanlış veya doğru bireylere göre değil de toplumsallığa hizmetiyle orantılı olarak belirlenir. Yaşam içindeki toplumsal ölçüler, yaşamın yaratıcılığıyla orantılı olarak ilerler, kalıcılaşır ve zamanla kültüre dönüşür. Devlet, kanun ve yasalarla kendisini tarif ederken toplum örf ve gelenekleriyle kendisini ifade eder. Devlet, kanun ve yasalarla insanı tekleştirirken örf ve gelenek toplumsallaştırır. Biri kendisini yazılı belge olarak sunarken diğer kendisini yaşam ölçüsü olarak icra eder.
Bu nedenlerle ahlakı ekolojik bir yaşamın temelini ören gelenek bütünlüğü olarak da tarif etmek mümkün olabilir. Böylece ahlak, toplumsal yaşamın mayası haline gelir. Onun için insanlık tarihine iz bırakmış olan mitolojiler, efsaneler, felsefi dini düşünüşlerin hepsi kendisini bir biçimde ahlak felsefesi olarak tarif etmişlerdir. Zerdüşti bir söylem olan “iyi düşün, iyi söyle, iyi yap” sözcükleri bütün inanç ve dinlerin de temel ahlak öğretisi olmuşlardır. Hatta ideolojik prensipler için ahlak, ilke olarak tanımlanmıştır. Yakın bir zaman için de genel bir deyim olarak; “kırmızı çizgi” olarak ifadelendirilmiştir. Bireye göre, gruba göre kırmızı çizgiler var ama toplumsal yaşama göre bir türlü kırmızı çizgiler gelişmemektedir.
Zaten kapitalist modernite de topluma ilkesizliği, kırmızı çizgisizliği, dolayısıyla ahlak yoksunluğunu dayatmaktadır. Ahlaktan yoksunluk ise dejenerasyonla tanımlanmaktadır. Dejenere olmuş toplum, ahlaki ilkelerden yoksunluğu da ifade eder. Dolayısıyla ekolojik mücadelenin temel konusu doğru bir ahlak örtüsüne ihtiyaç duyar. Yani ilkeli olmayı, ilkeye göre yaşamayı, kırmızı çizgiye göre yaşamayı zorunlu kılar.
Bütün öğretilerin temelinde kurala göre yaşamak, ilkeye göre yaşamak vardır. Toplumsal dejenerasyondan, toplumsal çöküntüden kurtulmanın yolu da buradan geçer. Onun için ekolojik mücadeleyi salt gündelik tepkilerimiz üzerinden tarif edersek sonuç alıcı olamayız. Eylem ve etkinliklerimizin sonuç alıcı olabilmesi için en başta kendimizi yaşamın temel kuralına, ölçüsüne göre yaşamaya karar verdiğimiz anda sonuç da almaya başlamış oluruz.
Bireysel çıkarlarımızın bizi yönetmesine izin verdiğimiz anda kapitalist modernite de bize hakim olmuş olur. AKP zihniyetinin ekolojik yağma ve talanında hakim olan tamamen kapitalist modernite zihniyeti hakim haldedir. Modernitenin mahşerin üç atlısı konumundaki kapitalizm, endüstriyalizm ve ulus devletçilik bize hakim olmuş olur. Böyle olunca da ne toplumsallık kalır ne de toplumsal mücadele. Nitekim AKP’nin, dolayısıyla kapitalist modernite güçlerinin topluma, yaşam alanlarımıza ve doğamıza saldırısının bir parçası konumuna gelmiş oluruz. İşte ekolojik yıkım ve kıyım alanlarının hepsinde etik yoksunluğu mevcuttur. Yağma ve talan belgelerinin tümünün altında mühendislerinden teknokratlarına kadar hepsinin imzası bulunmaktadır. Bu bakımdan da sistemin ekolojik katliam ve soykırımlarına ortak durumundadırlar. Oysa ellerindeki yetki belgesini alırken sınırlı da olsa belli bir etik kurallara uyacaklarını veya uygulayacaklarını taahhüt ederek almışlardı. Dolayısıyla onları yetki belgelerini de bağlı oldukları odalar veya meslek örgütleri denetleyecekti.
Onun içindir ki Kürdistan’dan Türkiye toplumlarına yaşatılan ekolojik katliamların doğrudan suç ortaklığı konumunda bulunan çevreleri insanlık adına, kuşlar-böcekler ve bilcümle tüm katliam mağdurları adına suçlu ilan etmek de temel görevimiz olmaktadır.
Dolayısıyla toplumsal ekoloji mücadelesini Akbelen’den Besta’ya kadar tüm yaşam alanlarının savunmasını toplumsal ahlak kurallarını da gözeterek birlikler oluşturmak, dayanışma duygularını güçlendirmek gerekmektedir. Çünkü kalıcılaşmamış, bir yaşam tarzı ve biçimine dönüşmemiş hiçbir eylem ve etkinlik çözüm üretemez.
Борбата за социална екология, защитата на всички жизнени пространства от Акбелен до Беста, се води чрез създаване на съюзи и солидарност, като се спазват правилата на социалния морал...