Filmlerde veya drag yarışlarında gördüğünüz o inanılmaz kalkış anını bir düşünün… Otomobil hiç patinaj yapmadan, bir ok gibi yerinden fırlar ve saniyeler içinde gözden kaybolur. İşte bu teknolojiye „Launch Control“ ya da Türkçe adıyla „Kalkış Kontrol Sistemi“ diyoruz.
Sadece profesyonel yarış pilotlarının yapabildiği bu mükemmel kalkışı, artık modern performans otomobilleri sayesinde sıradan sürücülerin de deneyimlemesi mümkün hâle geldi.
Launch Control nedir?
En basit tanımıyla Launch Control, bir otomobilin durduğu yerden mümkün olan en hızlı ve en verimli şekilde hızlanmasını sağlayan elektronik bir yardımcıdır.
Motorun gücünü, torkunu ve tekerleklerin yol tutuşunu anlık olarak analiz edip yöneterek, otomobilin patinajla zaman kaybetmesini önler ve tüm gücün yola en doğru şekilde aktarılmasını sağlar. Kısacası kırmızı ışıkta beklerken yeşil yandığında en iyi kalkışı yapmanın teknolojik anahtarıdır.
Launch Control (Kalkış Kontrol Sistemi) tam olarak ne işe yarar?
Launch Control’ün temel amacı, otomobilin 0’dan 100 km/s hıza en kısa sürede ulaşmasını sağlamaktır. Tabii bunu sağlamak için otomobilde aşama aşama bazı eylemler gerçekleşir.
Gaza aniden yüklendiğinizde tekerlekler boşa dönmeye (patinaj yapmaya) başlar. Bu zaman kaybı olduğu gibi lastikleri de aşındırır. Launch Control, tekerleklerin tam tutunma sınırında kalmasını sağlayarak bu gücü boşa harcamamanızı sağlar.
Launch Control sayesinde sistem, motoru en yüksek torku ürettiği ideal devir aralığında sabit tutar. Bu sayede siz frenden ayağınızı çektiğiniz anda motor, maksimum itiş gücünü sağlamaya hazır olur. Ayrıca özellikle otomatik ve çift kavramalı (DSG, PDK vb.) şanzımanlarda, debriyajın kavrama hızını ve torkun tekerleklere ne kadar sert aktarılacağını ayarlar. Bu da aktarma organlarının zarar görmesini engellerken maksimum ivmelenmeyi garantiler.
Launch Control otomobile zarar verir mi?
Cevap hem evet hem de hayır. Launch Control özelliğine sahip otomobiller, bu sistemin yarattığı yüksek stresi kaldırabilecek şekilde güçlendirilmiş şanzıman, aks ve diferansiyel gibi parçalara sahiptir. Yani üretici bu duruma hazırlıklıdır.
Yine de her Launch Control denemesi, otomobilin tüm aktarma organlarına normal bir kalkıştan katbekat fazla yük bindirir. Bunu sürekli yapmak, bir sporcunun her gün dinlenmeden 100 metre depar atmasına benzer. Vücut dayanıklı olsa da zamanla yıpranma kaçınılmaz olur.
Her otomobilde Launch Control var mı?
Hayır. Launch Control genellikle yüksek performanslı spor otomobillerde, „hot hatch“ olarak bilinen hızlı kompakt modellerde ve bazı güçlü sedanlarda bulunur. Standart aile otomobillerinde bu özellik yer almaz.
Launch Control sadece otomatik vitesli otomobillerde mi bulunur?
Büyük çoğunlukla evet. Modern otomatik ve özellikle çift kavramalı şanzımanlar, debriyaj kavramasını elektronik olarak kusursuz bir şekilde kontrol edebildiği için bu sisteme çok daha uygundur. Manuel vitesli otomobillerde Launch Control uygulamaları çok nadirdir ve kullanımı daha karmaşıktır.
Launch Control kullanmak yasal mı?
Otomobilinizde bu özelliğin bulunması tamamen yasaldır ancak bu sistemi halka açık yollarda, trafikte veya güvenli olmayan koşullarda yarışmak veya tehlikeli kalkışlar yapmak için kullanmak yasa dışıdır ve ciddi cezalara neden olur.
Launch Control yakıt tüketimini artırır mı?
Kesinlikle evet. Tam gazla yapılan bir kalkış, normal bir sürüşe göre anlık olarak çok yüksek miktarda yakıt tüketir. Sistemin kendisi değil ama kullanım şekli yakıt tüketimini doğrudan etkiler.